Shah của nhà Safavid (1501_1736)
Ismail I
Shāh Ismā'il Abu'l-Mozaffar bin Sheikh Haydar bin Sheikh Junayd Safawī (17 tháng 7, 1487 –23 tháng 5, 1524) là Shah của Ba Tư (Iran ngày nay), người đã sáng lập ra triều đại Safavid, trị vì từ năm 1501 đến 1524. Ismail cũng là một người Hồi giáo thuộc hệ phái Shia, những người xem mình là con cháu của Ali, một người anh/em họ của nhà tiên tri đạo Hồi Muhammad. Triều đại Safavid hay (Đế quốc Ba Tư thứ ba) do Ismail sáng lập ra đã trị vì cho đến năm 1736.
Không chỉ là vua, Ismail còn là một thi sĩ với bút danh Khatai.
Ismail ra đời vào ngày 17 tháng 7 năm 1487 , là con trai của Haydar Safavi Sultan, lãnh tụ của người Safavid. Khi Ismail mới ra đời chưa được lâu ( 1494 ), Haydar đã bị giết bởi bộ lạc Shirbavan. Người con trưởng của Haydar là Ali lên thay nhưng cũng bị tử trận như cha, và Ismail mới 7 tuổi lên thay. Bộ lạc Turkoman của Thổ Nhĩ Kỳtin lãnh tụ nhi đồng này là Mahdi (chúa cứu thế) nên bỏ tù trưởng, Đế quốc Ottoman đang trị vì họ để về với Ismail.
Năm 1501, khi đã 14-15 tuổi, Shah Ismail I lên ngôi, sáng lập ra nhà Safavid ở Tabriz. Cùng năm đó, vị tân vương đánh bại Ak Koyunlu (White Sheep Turks). Năm 1510, Ismail bắt đầu chiếm toàn bộ Ba Tư, gây chiến với người Uzbek thuộc hệ phái Sunni của vua Muhammad Shaybani, những người đã xâm chiếm Ba Tư vào năm 1507. Shah Ismail đã chiến thắng, và Muhammad Shaybani bị giết. Shah Ismail đã thống nhất được toàn Ba Tư dưới sự cai quản của mình.
Năm 1514, hoàng đế Selim I của Đế quốc Ottoman (theo hệ phái Sunni) tấn công vương quốc của Ismail. Selim và Ismail đã gửi tới nhau những bức tối hậu thư mang lời lẽ đầy xúc phạm.
Ismail đã bị Selim I đánh đại bại trong trận Chaldiran (nay là thành phố Van, miền đông Thổ) vào năm 1514. Ismail đã bị thương trong trận chiến. Hoàng đế Selim I tiến về thành Tabriz ngày 7 tháng 9 năm 1514, nhưng vệ binh Thổ khuyên ông ta rút lui, vậy là Ismail vẫn giữ được thành Tabriz. Selim đã bắt ái phi của Ismail làm con tin.
Ismail trở thành một người đau khổ tuyệt vọng sau trận Chaldiran. Ông trở nên trác táng, và giao việc triều chính cho vương thừa tướng Mirza Shah-Husayn. Ông qua đời ngày 23 tháng 5 năm 1524 khi mới 37 tuổi.
Ông được con là Tahmasp I nối ngôi.
bản đồ thủ đô Tabriz thời Shah Ismail I, vẽ bởi Matrakçı Nasuh
Con cái:
- Con trai
- Tahmasp I
- Hoàng tử Shahzadeh 'Abul Ghazi Sultan Alqas Mirza (15/31515 - 9/4/1550) Thống đốc của Shirvan 1538-1547. Ông nổi dậy chống lại Tahmasp (anh trai của ông), bị bắt và bị giam giữ tại pháo đài của Qahqahan. Ông lấy bà Khadija Sultan Khanum có hai con trai, Sultan Ahmad Mirza (chết năm 1568) và Sultan Farrukh Mirza (chết 1568)
- Hoàng tử Sultan Rustam Mirza (sinh ngày 13 Tháng Chín 1517)
- Hoàng tử Sultan Sam Mirza (28 Tháng 8, 1518 - Tháng 12 năm 1567) Thống đốc tỉnh Khorasan 1521-1529 và 1532-1534, và Ardabil 1549-1571. Ông nổi dậy chống lại Tahmasp anh trai của ông, bị bắt và bị giam giữ tại pháo đài của Qahqahan. Ông đã có hai con trai và một con gái. Con gái của ông, kết hôn với Hoàng tử Jésé ( ? - 1583) Thống đốc Sakki con trai thứ ba của Levan King của Kakheti ở Georgia.
- Hoàng tử 'Abu'l Fat'h Sultan Moez od-din Bahram Mirza (7 tháng 9, 1518 - 16 tháng 9 1550) Thống đốc của Khorasan 1529-1532, Gilan 1536-1537 và Hamadan 1546-1549, mẹ là Zainab Sultan Khanum. Ông có bốn người con trai và một con gái: Sultan Hassan Mirza đã chết lúc còn trẻ , Sultan Husain Mirza (chết 1567), Abu'l Fat'h Sultan Ibrahim Mirza (1541-1577), Sultan Badi UZ-Zaman Mirza (k. 1577)
- Hoàng tử Shahzadeh Soltan Hossein Mirza (sinh ngày 11 tháng 12 1520)
- Con gái
- Công chúa 'Alamiyan Fulaneh Begum, m. như người vợ thứ hai của mình, trước ngày 14 Tháng Năm 1513, Hoàng tử Murad Effendi, người cao tuổi con trai của Şehzade Ahmet, Thái tử của đế quốc Ottoman, con trai của Bayezid II .
- Công chúa 'Alamiyan Janish Khanum (26 Tháng Hai 1507 - 2 Tháng Ba 1533). (Đầu tiên) tại Hamadan, 24 Tháng Tám 1518, Sultan Mozaffar Amir-i-Dibaj (k. Ở Tabriz , ngày 23 tháng chín năm 1536), Thống đốc Rasht và Fooman 1516-1535, con trai của Amir Hisam od-din Amir-i-Dibaj.
- Công chúa 'Alamiyan Pari-Khan Khanum m. trong 04 tháng 10 năm 1521, Sultan Khalil đốc Shirvan 1523-1536, con trai của Sheikh Shah bin Sultan Ibrahim Farrokh Yasar.
- Công chúa 'Alamiyan Khair bỏ Nisa Khanish Khanum (qua đời ngày 12 tháng 3 năm 1564).1537, Nur Seyyed od-din Nimatu'llah Baqi Yazdi (d 21 tháng 7 năm 1564), con trai của Mir Nezam od-din Abdu'l Baqi Yazdi chuyên ngành công nghệ.
- Công chúa Alamiyan Shah Zainab Khanum (sinh 1519)
- Alamiyan Farangis Khanum công chúa (sinh 1519)
- Công chúa 'Alamiyan Mahin Banu Khanum (năm 1519 - 20 Tháng 1, 1562)
Phụ chú: Các tù trưởng nhà Safavi trước Ismail I:
- Safi-ad-din (1252–1334): 1293_1334
- Sadr al-Din (1305-1392): 1334_1391
- Ali: 1391_1429
- Ibrahim: 1429_1447
- Junayd:1447_1460
- Haydar: 1460_1488
- Ali Mirza Safavi: 1488_1494
- Ismail: 1494_1502
Tahmasp I
Tahmasp I (3 tháng 3 năm 1514 – 1576) là vị shah ( hoàng đế ) thứ hai của Ba Tư thuộc vương triều Safavid. Tên đầy đủ của ông là: Abu'l Muzaffar 'Abu'l Fath Quốc vương Shah Tahmasp bin Shah Ismail al-Safavi al-Husayni al-Musavi.
Tahmasp sinh ra ở Shah Abad, là con của shah Ismail I và Shah-Begi Khanum. Năm 1524, vua cha Ismail I qua đời và Tahmasp lên thay khi mới 10 tuổi. Ông tỏ ra là một ấu chúa kém cỏi và không đủ khả năng cai trị đất nước. Bộ lạc Qizilbash - một bộ lạc có thế lực thời đó, nổi dậy. Tuy nhiên, đến khi trưởng thành, nhà vua đã cho quân đàn áp cuộc nổi dậy này.
Triều đại ông cho thấy nhiều cuộc tấn công của các lân bang, tiêu biểu như Ottoman hay Uzbek. Lãnh thổ của Ba Tư ở Iraq cuối cùng đã rơi vào sự kiểm soát của Đế quốc Ottoman. Năm 1555, Tahmasp I kí hiệp ước Amasya ngừng chiến với sultan Ottoman. Ba Tư và Ottoman hòa bình trong suốt 30 năm tiếp theo cho đến khi Mohammed Khodabanda trở thành shah. Cùng năm đó, ông dời đô về Kazvin.
Tahmasp cũng được biết đến việc ông giúp hoàng đế Môgôn mất ngôi Humayun giành lại ngai vàng. Ở điện Chehel Sotoon có lưu giữ một bức tranh cho thấy cảnh Tahmasp đón tiếp Humayun.
Dưới triều Tahmasp I, ngành ngành dệt thảm Ba Tư trở nên phát triển.
Vợ của Shah Tahmasp I:
- mẹ của người anh em họ đầu tiên của mình, Kadamali Sultan Begum, nhũ danh Sultanum Begum con gái của Sultan bin Isa Musa Beg Musullu, Quyunlu.
- Khanum Sultan Agha, Circassian , em gái của Shamkhal Kara-Musal Sultan, Thống đốc của Sakki.
- Sultanzada Khanum của Georgia
- Zahra Baji con gái của Hoàng tử Ot'ar Shalikashvili Samtskhe từ Shalikashvili gia đình của Georgia
- Khan-Parwar Khanum của Georgia
- Huri-Khan Khanum của Georgia
- con gái của Thống đốc của Daghestan
- Aisha Begum, con gái của Sufian Khan, Khan Khiva ,
- Zainab Sultan Khanum,
- Zahra Baji Georgia .
Con:
con trai
- Hoàng tử Ali Shahzadeh Soltan Quli Mirza (b 0,1528 - d 0,1529)
- Mohammed Khodabanda
- Ismail II
- Shahzadeh Soltan Murad Mirza (1538 - 05 tháng 9 năm 1545) ,Thống đốc Kandahar 1545.
- Shahzadeh Soltan Soleiman Mirza (b tại Nikhichivan, 1554 -. Đốc Fars 1555-1557 k ở Qazvin, 2 tháng 11 năm 1576), và Mashhad 1576.
- Shahzadeh Soltan Heidar Mirza (b 1555 - k ở Qazvin, 14 tháng 5, 1576) đã có vấn đề, một con gái, kết hôn với Hasan Khan Ustajalu. Cô ấy đã có vấn đề, 4 người con trai.
- Shahzadeh Soltan Mostafa Mirza (b 1557 -. K ở Qazvin, ngày 02 tháng 11 năm 1576) đã có vấn đề, 2 người con gái, công chúa Mahd-e- Olia kết hôn với Abbas tôi và con gái một người đã kết hôn Zulfikhar Khan Karamanlu và đã có vấn đề, 2 con trai .
- Shahzadeh Soltan Mahmud Mirza (b 1559 - k ở Qazvin, 24 tháng 2, 1577) Thống đốc Shirvan 1566-1567, và Lahijan 1567-1571, đã có vấn đề, con trai, Hoàng tử Mohammad Baqer Mirza (b 0,1575 - k ngày 24 tháng 2 năm 1577).
- Shahzadeh Imam Qoli Mirza (b 1562 - k. ở Qazvin, ngày 24 tháng 2 1577), mà không có vấn đề.
- Hoàng tử Ali Shahzadeh Soltan Mirza (b ở Qazvin, 1563 - d tại Isfahan, ngày 31 tháng 1 1642) Thống đốc Ganja 1570-1577. Ông mù và bị cầm tù bởi Shah Abbas I tại Alamut . m. Kabuli Begum, có vấn đề, một con trai, Hoàng tử Shahzada Soltan Mustafa Mirza.
- Shahzadeh Soltan Ahmad Mirza (b tại Qazvin, 1564 - k ở Qazvin, ngày 24 tháng 2 1577.)
- Shahzadeh Zeinal Abedin Mirza (d. Trước khi năm 1576)
- Shahzadeh Musa Mirza (d. Trước khi năm 1576)
con gái
- Công chúa Shahzadeh Alamiyan Gowhar Soltan Beygom (b 1540 -. D 19 tháng 5, 1577) kết hôn với Hoàng tử 'Abu'l Fath Soltan Ibrahim Mirza (b 1543 - k 24 tháng 2 1577) con trai của chú nội, Shahzada 'Abu'l Fath Muiz ud-din Bahram Mirza con trai của Ismail I, có một con gái, công chúa Gowhar Shad Begum (b 1561. d)
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Pari-Khan Khanum (1548 - 17 tháng 2 năm 1578) chưa lập gia đình và không có vấn đề.
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Khadija Sultan Begum, m. (Đầu tiên) anh em họ của mình, Jamshid Khan Gilani (b 1557 - k 1580) con trai của Mirza Soltan Mahmud Gilani, Thống đốc Fuman . m.(Thứ hai) là người vợ thứ ba của ông, Mir Nimatu'llah Yazdi Zu'l-Nurain, con trai cả của Amir Ghiyas ed-din Muhammad Yazdi Mir-i-Miran, có vấn đề, hai con trai, bởi người chồng đầu tiên của cô.
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Zainab Beygom (b 1550 -. D tại Isfahan, tháng 14, 1641) chưa lập gia đình và mà không có vấn đề
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Mariam Soltan Beygom ( 1551 - tại Isfahan, 1608), m. (Đầu tiên) Khan Ahmad Khan đốc của Gilan , m. (Thứ hai) là người vợ thứ hai của mình, Mir Nematu'llah Yazdi Zu'l-Nurain, con trai cả của Amir Ghiyas ed-din Muhammad Yazdi Mir-i-Miran, đã có một con gái và một con trai, người chồng đầu tiên của cô.
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Beygom Khanoum, m. Musib Beyg Khan, con trai của Muhammad Khan Takahi.
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Khanish Begom. (B sau 1562. D tại Isfahan, 1590). là người vợ đầu tiên của mình, Mir Nimatu'llah Yazdi Zu'l-Nurain, con trai cả của Amir Ghiyas ed-din Muhammad Yazdi Mir-i-Miran, có vấn đề, hai con trai.
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Fatemeh Soltan Beygom, m. Amir Khan Musallu (k. Tại Qahqaha, 1584) con trai của Muhsmmad Beyg Mosalla.
- Công chúa Shahzadi Alamiyan Shahbanu Khanum, m. người vợ đầu tiên của mình, cô em họ, Amir Salman Khan Ustajalu con trai của Quli Mirza Ustajalu 'Ali Shah
Ismail II
Shah Ismail II
Ismail II (1537_1578) là vua của triều đại Safavid nước Ba Tư, cầm quyền từ năm 1576 đến 1578.
Mặc dù thường được lịch sử ghi nhận là người kế vị của phụ vương Tahmasp I, Ismail không được kế vị trực tiếp sau khi Tahmasp I băng hà. Người em của Ismail, Heydar Mirza được tôn xưng làm quốc vương. Nhưng ít lâu sau, Heydar bị ám sát và sau sự kiện này, thủ lãnh của bộ lạc Afshar đã đưa Ismail lên ngôi quốc vương và cai trị trong một thời gian ngắn. Người ta cho rằng Ismail II đã tuyên bố là sẽ giết chết tất cả các hoàng tử nhà Safavid trong số đó có cả hoàng đệ Mohammed Khodabanda, người đang sống ở Shiraz khi đó. Nhưng trước khi thi hành giết các hoàng đệ, Ismail II qua đời do ngộ độc thuốc phiện và Mohammed Khodabanda lên ngôi.
Con cái:
- Hoàng tử Soltan Shoja Mohammad al-din Mirza ( ngày 16 tháng 10 năm 1577 - ngày 17 tháng 2năm 1578 )
- Công chúa Safieh Soltan Beygom (1555 - ngày 03 tháng 9 1617 )
- Công chúa Fakhr-i-Jahan Khanoum (1577)
- Công chúa Gowhar Soltan Khanoum (1578 - 1618)
Mohammed Khodabanda
Mohammed Khodabanda
Mohammed Khodabanda (1532_1596) là vị vua thứ tư của triều đại Safavid ở Đế chế Ba Tư (1578-1588). Mohammed Khodabanda là con trai của Tahmasp I.
Mohammed Khodabanda lên ngôi quốc vương năm 1578 sau khi hoàng huynh Ismail II băng hà.
Thời kì này cho thấy cuộc chiến tranh chống lại Đế chế Ottoman ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ngày 29 tháng 8 năm 1578, quân Ottoman do tướng Lala Mustafa Pasha chỉ huy đánh bại quân của Mohammed Khodabanda trong trận Cildir Meydan. Năm 1588, Mohammed Khodabanda bị con thứ 3 là Abbas Mirza (Abbas Đại đế) lật đổ. Mohammed Khodabanda chết 16 năm sau đó, 1596.
Abbas I
Shāh Abbas I (tức Abbas Đại đế, 27 tháng 1 năm 1571 tại Herat – 19 tháng 1 năm 1629) là một vị Hoàng đế (Shah) lỗi lạc của Vương triều Safavid, trị vì Đế quốc Ba Tư thứ ba, sau Đế quốc Ba Tư thứ nhất của Vương triều Achaemenes và Đế quốc Ba Tư thứ hai của Vương triều Sassanid. Ông là vị Hoàng đế thứ năm, đồng thời là vị Hoàng đế kiệt xuất hơn cả của Vương triều Safavid. Ông là con thứ ba của shah Mohammad Khodabanda . Với những chiến công hiển hách của ông, dưới triều đại của ông, Đế quốc Ba Tư thứ ba đã lên tới đỉnh cao về sự huy hoàng. Ông củng cố quyền hành trung ương; và, là một vị vua - chiến binh, ông đánh bại quân Thổ Nhĩ Kỳ và đánh chiếm thành Bagdad.
Vua Abbas I lên ngôi Hoàng Đế trong một thời kì loạn lạc ở Đế quốc Ba Tư. Dưới triều người cha yếu đuối của ông, đất nước bị chia cắt với sự mâu thuẫn giữa nhiều bè phái trong đạo quân Qizilbash, những kẻ đã giết mẹ và anh cả ông. Đồng thời, các kẻ thù của Ba Tư là đế quốc Ottoman và người Uzbek lợi dụng sự hỗn độn chính trị này mà xâm chiếm Ba Tư. Vào năm 1587, một trong những thủ lãnh Qizilbash, Murshid Qoli Khan, lật đổ Hoàng đế Mohammed trong một cuộc đảo chính và đưa vị Hoàng tử 16 tuổi lên ngai vàng. Nhưng tân Hoàng đế Abbas I không làm bù nhìn và nắm giữ toàn bộ quyền hành ít lâu sau đó. Ông giảm bớt ảnh hưởng của người Qizilbash trong triều chính và việc quân, rồi cải cách lại Quân đội Ba Tư, với sự phò tá đắc lực của một du khách người Anh. Ông đánh tan tác quân Uzbek và tái chinh phạt tất cả mọi lãnh thổ bị mất của Đế quốc Ba Tư.
Sau khi đánh tan tác quân Uzbek, ông chú tâm sang kình địch hùng mạnh nhất của Đế quốc Ba Tư là Đế quốc Ottoman, đánh tan tác quân Ottoman tại Iraq và Azerbaijan, chiếm lại tất cả những vùng đất bị mất và phá vỡ uy quyền của Đế quốc Ottoman ở vùng Kavkaz. Là một thiên tài quân sự, trong một loạt cuộc tái chinh phạt của ông, ông từng giành chiến thắng huy hoàng trong trận đánh với quân Ottoman đông đảo gần Hồ Urmia vào năm 1606, khi ông chỉ huy một lực lượng Quân đội Ba Tư ít ỏi.
Không những thế, ông còn đánh thắng Đế quốc Mogul và chiếm được Kandahar, lại còn đánh thắng Đế quốc Bồ Đào Nha với sự hỗ trợ của Anh Quốc. Dưới triều vua Abbas, Triều đình Ba Tư khoan dung Ki-tô giáo, kinh đô của vương quốc được dời từ Qazvin về Isfahan, và nhiều công trình kiến trúc đồ sộ được xây nên tại đây. Kinh thành Isfahan của ông đã hồi phục lại sự huy hoàng của mình, trở nên lừng danh trên khắp thế giới văn minh. Về cuối đời, nhà vua trở nên đa nghi, ông đối xử cực kỳ tàn bạo và phi nhân tính với hoặc: giết hoặc là đui mù họ.
Tuổi trẻ của Abbas
Abbas chào đời ở Herat (ngày nay ở Afghanistan, sau đó là một trong hai thành phố lớn của Khorasan), là con của hoàng tử Mohammed Khodabanda và vợ là Khayr al-Nisa Begum (được biết với cái tên “Mahd-i Ulya”), con gái của tổng đốc tỉnh Mazandaran, người tự nhận là con cháu của vị Imam Shia thứ 4, Zayn al-Abidin. Abbas được sinh hạ vào thời Hoàng đế Tahmasp I, ông nội của cậu. Trong lúc này, tên tuổi của Đế quốc Ba Tư đã trở nên nổi tiếng đối với các vua chúa châu Âu. Cha mẹ Abbas đã giao cậu bé cho Khani Khan Khanum, mẹ tổng đốc Herat Ali Qoli Khan Shamlu nuôi dưỡng. Khi Abbas lên 4, Tahmasp gửi cha cậu đến Shiraz nơi có khí hậu tốt hơn đối với trái tim mỏng manh của Mohammed. Theo truyền thống Ba Tư, chỉ một hoàng thân được ở tại Khorasan, nên vua phong Abbas làm tổng đốc trên danh nghĩa của tỉnh này, dù cậu còn ít tuổi, và Abbas được để lại ở Herat.
Năm 1578, thân phụ Abbas lên làm vua nước Ba Tư. Ít lâu sau, thân mẫu Abbas chi phối vua nhiều công việc trong triều chính, nhưng bà có rất ít thời gian với Abbas, mà đào tạo cho anh trai cậu là Hamza trở thành nhân tài. Hoàng hậu chống đối các lãnh đạo của đạo quân Qizilbash hùng mạnh, những người đã bày mưu và thắt cổ bà ta vào tháng 7/1579. Mohammed là một ông vua bất lực, không thể chống lại các kẻ thù của Ba Tư là đế quốc Ottoman và người Uzbek, những đạo quân đã xâm lược Ba Tư và ngăn ngừa mối hận thù giữa các bè phái trong bộ lạc Qizilbash. Thái tử trẻ Hamza, một người có tài, đã đánh bại được Thổ, nhưng ông anh bị giết 1 cách bí ẩn vào năm 1586. Từ đây, Abbas trở thành thái tử. Năm 14 tuổi, Abbas trở thành người dưới quyền của Murshid Qoli Khan, một trong các thủ lãnh Qizilbash ở Khorasan. Khi đạo quân Uzbek hùng mạnh xâm lược Khorasan năm 1587, Murshid xem đây là thời điểm thích hợp để lật đổ shah Mohammed bất lực. Thế là Murshid tiến về kinh đô Safavid là Qazvin cùng với Abbas và phong vương cho anh. Mohammed không chút phản kháng và thoái vị ngày 1/10/1587, giao toàn bộ quyền lực cho vua con. Abbas khi đó 16 tuổi.
Ông hoàng chuyên chế
Abbas đích thân chấp chính
Abbas I thừa kế một đất nước đang ở trong tình thế tuyệt vọng. Người Ottoman kiểm soát những vùng đất rộng lớn ở miền tây và đông tây (kể cả thành phố lớn Tabriz) trong khi người Uzbek đóng quân ở một phần tỉnh Khorasan miền đông bắc. Trong nước, Ba Tư bị xâu xé bởi mâu thuẫn trong bộ lạc Qizilbash, những người khinh rẻ triều đình, thông qua việc họ giết cả hoàng hậu (mẹ Abbas) năm 1579 rồi Đại Vizia năm 1583.
Trước hết, Abbas trừng trị những kẻ giết mẹ của ông, ông xử tử 4 tên đầu sỏ trong vụ này, và đem 3 tên khác đi đày. Tiếp theo đó, ông quyết phủ nhận mình là một ông vua bù nhìn với kẻ chi phối ông là Murshid Qoli Khan. Murshid gả vợ góa đồng thời là em họ của Hamza cho Abbas. Murshid bắt đầu phong cho các bạn mình những chức quan lớn trong triều. Dần dần, Murshid trở nên chuyên quyền và Abbas chỉ là một cái bóng mờ trong hoàng cung. Trong khi đó quân Uzbek tiếp tục xâm lược Khorasan. Khi Abbas nghe tin người bạn cũ của ông là Ali Qoli Khan Shamlu bị giặc vây ở Herat, ông yêu cầu Murshid phải hành động ngay. Sợ giặc, Murshid không làm gì đến khi nhận được hung tin: Herat thất thủ và quân Uzbek thảm sát toàn thể dân chúng. Chỉ lúc đó ông mới sắp đặt một chiến dịch đánh Uzbek ở Khorasan. Nhưng Abbas dự định sẽ trả thù cho cái chết của Ali Qoli Khan và ông mua chuộc 4 thủ lĩnh Qizilbash để giết Murshid sau một bữa thiết tiệc ngày 23 tháng 7 năm 1589. Từ đó, Abbas đích thân cai trị Ba Tư.
Abbas quyết định rằng ông phải thiết lập lại trật tự trong nước trước khi ông đánh đuổi quân xâm lược và mở rộng bờ cõi. Thế là, ông kí một hiệp ước hoà bình với đế quốc Ottoman (1589/90). Theo đó Ba Tư phải chịu 1 điều khoản bất bình đẳng: phải nhượng cho Thổ các tỉnh xứ Azerbaijan,Karabagh, Ganja và Qarajadagh và cả những phần đất xứ Gruzia, Luristan và Kurdistan.
Giảm sự mạnh mẽ của người Qizilbash
Từ đầu thời Safavid, người Qizilbash đã được cung cấp đầy đủ sức mạnh của quân đội Ba Tư và chiếm giữ nhiều quyền hành trong triều. Để làm cân bằng lại quyền hành của họ, vua Abbas chuyển tầm nhìn của mình sang một yếu tố khác trong xã hội Ba Tư, những người ghulams(tạm dịch là “nô lệ”). Họ là những người Gruzia, Armenia vàCircassia theo đạo Islam và tham gia vào chính trị và quân sự Ba Tư. Abbas còn bổ nhiệm một số người ghulams làm quan đại thần. Một trong số họ là Allahverdi Khan gốc Gruzia, người đã trở thành chỉ huy của toán quân ghulamsđồng thời là tổng đốc của tỉnh Fars, một tỉnh giàu có. Abbas cách chức một số thủ lĩnh Qizilbash giữ chức tổng đốc và chuyển các nhóm người Qizilbash tới các vùng đất có các bộ tộc Qizilbash khác sinh sống, như vậy cộng đồng các bộc lạc Qizilbash trở nên yếu kém hơn. Vấn đề ngân sách đã được giải quyết bởi sự phục hồi quyền hành của nhà vua đối với các tỉnh trước đây do các tù trưởng Qizilbash điều hành, các khoản thu ở đó đã bổ sung cho ngân khố hoàng gia.
Cải cách quân đội
Abbas phải cải cách quân đội trước khi ông có thể hy vọng đương đầu với quân xâm lược Thổ và Uzbek. Ông cũng xem việc cải tổ lại quân đội như một trong những cách để trục xuất người Qizilbash. Để thế vào, ông thành lập một đội quân thường trực gồm 4 vạn ghulams và người Iran để lâm trận sát cánh đội quân phong kiến được cung cấp bởi người Qizilbash theo truyền thống. Đội quân mới không trung thành với một ai khác mà chỉ trung thành với đức vua. Họ bao gồm 10.000-15.000 kị binh được trang bị với súng hoả mau và những thứ vũ khí khác, một đoàn lính cầm súng hoả mai (12.000 quân) và đội pháo binh cũng gồm 12.000. Thêm vào đó Abbas có một nhóm vệ sĩ cá nhân gồm 3.000 ghulams.
Tái chiếm các lãnh thổ bị mất
Chiến tranh chống quân Uzbek
Sau khi cải tổ Quân đội, Hoàng đế Abbas I phát động chiến tranh chống quân Uzbek - những kẻ chiếm đoạt và tàn phá tỉnh Khorasan. Tháng 4 năm 1598, ông tiến hành cuộc tấn công đầu tiên. Quân đội của ông đã chiến thắng dễ dàng ở một trong hai thành phố lớn của tỉnh là Mashhad. Khi ấy, vua Uzbek là Din Mohammed Khan đang đóng quân một cách an toàn ở thành phố lớn thứ hai là Herat. Abbas đã giả vờ rút lui để nhử giặc ra khỏi đây. Sau đó, vào ngày 9 tháng 8 năm 1598 một trận chiến khốc liệt bùng nổ: Quân đội Safavid toàn thắng, vua Uzbek bị thương, phải rút quân rồi bị thủ hạ giết trên đường rút. Biên giới phía đông bắc của Hoàng đế Abbas I được ổn định trong thời gian đó, và giờ đây, ông có thể gây chiến chống Thổ Nhĩ Kỳ ở phía tây.
Chiến tranh chống Ottoman
Từ khi hòa ước 1589-90 được kí kết, Hoàng đế Abbas I bị xem là vua chư hầu của Đế quốc Thổ Ottoman. Các bậc tiên đế của ông vốn đã lâm chiến với Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần, nhưng chưa bao giờ giành được thắng lợi quyết định trước kẻ thù ở phía tây của họ. Vào năm 1602, Hoàng đế Abbas I tuyên bố rằng ông không muốn bị Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ sỉ nhục nữa. Khi sứ thần Thổ Nhĩ Kỳ kiêu ngạo đưa ra một loạt yêu sách, Abbas bắt giữ sứ, cạo râu sứ và gửi nó cho Hoàng đế Thổ Nhĩ ỳ ở kinh đô Constantinopolis. Đây là lời tuyên chiến. Thoạt đầu, Abbas tái chiếm Nahavand và tàn phá một pháo đài trong thành phố, pháo đài này được quân Thổ Nhĩ Kỳ dự định sẽ dùng nó như một bàn đạp cho những đợt tấn công vào Đế quốc Ba Tư.
Vào ngày 6 tháng 11 năm 1605, Hoàng đế Abbas I thân chinh thống lĩnh Quân đội Ba Tư giành chiến thắng quyết định trước quân Ottoman ở Sufiyan, gần Tabriz.
Năm 1623, ông quyết định chiếm lại vùng Lưỡng Hà, vốn đã bị ông nội Abbas là Tahmasp I làm mất về tay Thổ. Lợi dụng tình trạng hỗn loạn bao quanh sự lên ngôi của vua Thổ mới là Murad IV, ông dự định sẽ sửa soạn một hành hương về các thánh địa Shi'ite ở Kerbala và Najaf nhưng dùng quân đội của mình để chiếm lấy Baghdad. Năm 1624, dân Gruzia làm loạn, Abbas phải đối phó với quân nổi loạn mà sao lãng việc đánh Thổ, nên quân Thổ vây Bagdad, như Abbas đã giải vây Bagdad năm 1625 và đập tan quân đội Thổ Nhĩ Kỳ trong trận quyết định. Dù vậy, sau khi Abbas qua đời (1638), đế quốc Thổ chiếm lại Bagdad và đường biên giới Ottoman - Ba Tư được phân chia.
Kandahar và đế quốc Mogul
Đế quốc Ba Tư là một đồng minh truyền thống của Đế quốc Ấn Độ dưới triều nhà Mogul trong chiến tranh chống quân Uzbek, những kẻ khao khát làm chủ tỉnh Khorasan. Trước kia, Hoàng đế nhà Mogul là Humayun đã nhượng tỉnh Kandahar cho ông nội của Hoàng đế Abbas I là Hoàng đế Tahmasp I để tỏ lòng biết ơn việc vị Hoàng đế Ba Tư đã giúp ông ta bảo vệ uy quyền của Vương triều Mogul. Vào năm 1590, lúc tình hình Ba Tư trở nên hỗn loạn, Hoàng đế nhà Mogul Akbar Đại đế liền "nước đục thả câu", và tiến hành xâm chiếm tỉnh Kandahar. Nhưng Triều đình Abbas I tiếp tục duy trì mối quan hệ ngoại giao hữu nghị với Triều đình Mogul, dù ông vẫn thường xuyên đòi hỏi vua Ấn Độ trao trả tỉnh Kandahar. Cuối cùng, năm 1620, một sự cố ngoại giao là sứ thần Ba Tư không chịu quỳ khi yết kiến Hoàng đế Jahangir đã dẫn đến cuộc chiến tranh giữa Ấn Độ và Ba Tư. Tron khi đó, nội bộ Ấn Độ có rối loạn và Hoàng đế Abbas I nhận thấy ông chỉ cấn tiến chiếm tỉnh Kandahar bằng một cuộc tấn công bất ngờ (1622). Với chiến thắng này, ông đã làm cho thanh thế của Đế quốc Mogul bị giảm sút. Sau cuộc chinh phạt, ông giảng hoà với Hoàng đế Jahangir, tuyên bố rằng ông chỉ chiếm lại Kandahar vì nó thật sự thuộc về ông và từ bỏ những tham vọng xa hơn về lãnh thổ. Về phần mình, Hoàng đế Jahangir không nguôi giận nhưng ông ta không thể nào tái chiếm tỉnh này.
Chiến tranh chống Bồ Đào Nha
Vào thế kỉ XVI, người Bồ Đào Nha lập những căn cứ ởVịnh Ba Tư. Năm 1602, dưới sự chỉ huy của Imam-Quli Khan Undiladze, quân Ba Tư đã đánh đuổi người Bồ Đào Nha từ Bahrain. Năm 1622, với sự giúp đỡ của bốn chiến thuyền Anh Quốc, Abbas đã tái chiếm Hormuz từ tay người Bồ Đào Nha trong Cuộc xâm chiếm Ormuz (1622). Ông lập lại nó như một trung tâm thương mại với cảng mới, Bandar-Abbas gần với đất liền, nhưng không thành công.
Con cái của Shah Abbas I:
Con trai
- Prince Shahzadeh Soltan Mirza Mohammad Baqer Feyzi (b 15 năm 1587, Mashhad , Khorasan - k25 tháng 1 năm 1615, Rasht , Gilan ), Thống đốc Mashhad 1587-1588, và Hamadan 1591-1592.Lập gia đình (1) ở Esfahan , 1601, con gái của công chúa Fakhri-Jahan, Ismail II . Kết hôn (2) Del Aram, Georgia . Kết hôn (3) Marta con gái của Eskandar Mirza . Ông đã có vấn đề, hai con trai:
- Prince Shahzadeh Soltan Hasan Mirza (b 1588, Mazandaran . d 18 tháng Tám 1591, Qazvin )
- Prince Shahzadeh Soltan Hosein Mirza (b 26 Tháng Hai, 1591,. Qazvin - d trước 1605.)
- Prince Shahzadeh Tahmasph Mirza
- Prince Shahzadeh Soltan Mirza Mohammad (b 18 Tháng 3, 1591,. Qazvin - k Tháng tám 1632,Alamut , Qazvin ) mù theo lệnh của cha ông, năm 1621.
- Prince Shahzadeh Soltan Ismail Mirza (b ngày 06 tháng chín 1601, Esfahan - k 16 Tháng Tám 1613)
- Prince Shahzadeh Imam Qoli Amano'llah Mirza (b ngày 12 tháng 11 1602, Esfahan - k Tháng tám 1632, Alamut , Qazvin ) mù theo lệnh của cha ông, năm 1627. Ông có vấn đề, một con trai:
Con gái
- Công chúa Shahzadeh Alamiyan Shazdeh Beygom (d trước năm 1629), lập gia đình Mirza Mohsen Razavi. Cô ấy đã có vấn đề, hai con trai.
- Công chúa Shahzadeh Alamiyan Zobeydeh Beygom (b 04 Tháng Mười Hai 1586 - k.. 20 Tháng Hai1632 ). Cô ấy đã có vấn đề, ba con trai và một con gái, bao gồm: Jahan-Banoo Begum, kết hôn năm 1623, Simon II của Kartli con trai của Bagrat VII của Kartli của vợ ông, Nữ hoàng Anna, con gái của Alexander II của Kakheti . Cô đã có vấn đề, một con gái: Công chúa Izz-e-Sharif.
- Công chúa Shahzadeh 'Alamiyan Khan Agha Beygom, kết hôn với Mirza Ala Abu Talib ud-din Muhammad al-Husaini al-Marashi, con trai của Mir Rafi ud-din Muhammad Khalifa Isfahani. Cô ấy có vấn đề, bốn người con trai và bốn con gái.
- Công chúa Shahzadeh 'Alamiyan Havva Beygom (d. 1617, Zanjan)
- Công chúa Shahzadeh Alamiyan Shahbanoo Beygom.
- Công chúa Shahzadeh Alamiyan Malek-Nesa Beygom (d. 1629)
Safi
Shah Safi
Shah Safi (1611_1642) là vua Ba Tư từ năm 1629 tới 1642. Safi là vị quốc vương thứ sáu của nhà Safavid và là cháu nội của vua Shah Abbas. Ông là con của Mohammed Baqir Mirza (con trai của Shah Abbas I) có với vợ là Dilaram Khanum, người Georgia. Năm 1615, Mohammed Baqir Mirza bị cha giết chết vì ông ta sợ Mirza cướp ngôi mình. Vài năm sau, Abbas I lại giết và chọc mù mắt nhiều con trai khác, để lại Safi là người cháu và là người thừa kế ngai vàng duy nhất.
Safi đăng quang vào ngày 28/1/1629. Sau khi lên ngôi, ông tiến hành những cuộc ám sát những người bất đồng chính kiến để bảo vệ quyền lực trên ngai vàng. Ông cũng ít quan tâm đến công thương nghiệp và văn hóa trong nước (ông chưa biết đọc biết viết) mà chỉ dành thời gian của mình cho uống rượu và hút thuốc phiện. Đối với nhân dân, ông cấm họ hút thuốc vì cho rằng nó rất ghê tởm. Ai hút thuốc mà bị bắt được thì sẽ giết bằng cách đổ chì nóng vào miệng họ.
Trong thời gian Safi tận hưởng thú vui trong cung đình, tể tướng Saru Taqi (cầm quyền từ năm 1634) quán xuyến mọi việc. Dưới thời Taqi, công thương nghiệp phát triển mạnh, nhưng ông cũng rất độc đoán trong các vấn đề về công thương nghiệp.
Lợi dụng sự quản lý đất nước lơi lỏng của Safi, các nước xung quanh tìm cách xâm nhập, cướp phá Safavid. Quân Ottoman bắt đầu mở cuộc tấn công liên tục trong năm 1634, 1638 vào Safavid và kết quả họ đã chiếm được Bagdad và đóng ở đó cho đến Thế chiến thứ nhất. Tuy nhiên, hiệp ước Zuhab được ký kết sau đó vào năm 1639 đã kết thúc chiến sự Safavid - Ottoman. Ngoài các cuộc tấn công của Ottoman, Safavid gặp rắc rối bởi người Uzbekistan và Turkmen ở phía đông và bị mất vùng Kandahar về tay Mughals năm 1638.
Quốc vương Safi băng hà ngày 12/5/1642 ở Kashan và được an táng tại Qom. Con trai Safi là Shah Abbas II đã lên nối vị.
Abbas II
Shah Abbas II
Shah Abbas II (1633-1666) là vua xứ Ba Tư từ năm 1642 tới năm 1666. Ông là hoàng đế thứ 7 của triều đại Safavid. Ông là con trai của Safi và có tên là Thái tử Sultan Muhammad Mirza trước khi đăng quang vào ngày 15 tháng 5 năm 1642. Từ khi ông lên ngôi khi mới 10 tuổi, quyền trị quốc nằm trong tay tể tướng Saru Taqi, trong khi Abbas còn đang học tập.
Saru Taqi dẫn đầu một cuộc chống tham nhũng và gây ra nhiều mối thù. Vào ngày 11 tháng 10, 1645 ông ta bị một nhóm sĩ quan quân đội mưu sát. Ông được kế nhiệm bởi Khalifa Sultan, người giữ chức vị tể tướng tới khi từ trần năm 1653 hoặc 1654.
Khác với vua cha, Shah Abbas II rất quan tâm đến việc triều chính ngay từ khi ông chính thức cai quản việc nước ở tuổi 15. Triều đại ông là một thời kì thái bịnh thịnh trị của vương triều nhà Safavid, và đế quốc Ottoman không còn tấn công Ba Tư nữa. Năm 1648 Abbas II chinh phạt Kandahar ở Ấn Độ và chiếm được nó từ tay đế quốc Môgôn hùng mạnh của hoàng đế Shah Jahan. Nhà vua qua đời ở Khusruadad gần Damghan vào đêm 25-26 tháng 10, 1666. Sự ra đi của vị hoàng đế lỗi lạc đã gây nên một sự thương tiếc lớn trong đế quốc.
Suleiman I
Shah Suleyman I
Safi II (sau là Suleyman I) là vua thứ 8 của nhà Safavid nước Ba Tư, trị vì từ 1666 đến 1694. Ông là con trai trưởng của tiên vương Abbas II và Nakihat Khanum, nô lệ người gốc Circassian.
Ông đã lên ngôi quốc vương vào ngày 1 tháng 11,1666 với tên là Safi II. Vị vua trẻ tuổi đã thường sống trong hậu cung và không có sự hiểu biết về thế giới bên ngoài. Ông cũng say mê rượu chè và sức khỏe yếu. Trong năm đầu cai trị của ông, một loạt những khó khăn liên tiếp đè lên Safavid: thiên tai, hạn hán, lũ lụt xảy ra triền miên; loạn của quân Cossack Stenka Razin ở bờ biển Caspian. Trong cung đình, vì cho rằng Safi II lên ngôi ở thời điểm không thích hợp, Safi II đề nghị các quan chiêm tinh định lại ngày đăng quang. Theo ý kiến của các chiêm tinh, Safi II lại đăng quang lần nữa, nhưng lấy hiệu khác là Suleiman I vào ngày 20/3/1667. Giống như ông nội mình là Safi I, ông ít quan tâm đến công thương nghiệp của quốc gia và lui về hậu cung. Thời ông, tể tướng lên nắm toàn quyền, nhưng cũng từ đó khai sinh quan hoạn mà quyền lực của chúng ngày càng tăng trong suốt triều đại của ông. Tham nhũng ngày càng phổ biến, kỷ luật quân đội bị lỏng lẻo. Trong đối ngoại, Suleiman II đã không cố gắng khai thác điểm yếu của Ottoman sau khi quân Ottoman thất bại ở trận thành Vienna năm 1683 với liên quân Áo - Ba Lan do Jan III của Ba Lan chỉ huy. Ngoài ra, Safavid cũng bị quân Uzbek và Kalmiks tấn công liên tục, mất nhiều vùng đất lớn. Trong cung đình, do nghiện rượu nặng (có tài liệu ghi là bệnh gút) ông qua đời vào ngày 29/7/1694. Hoạn quan trong triều đã chọn Soltan Hosein, con trưởng của ông để kế vị ông.
Soltan Hosein
Soltan Hosein
Soltan Hosein (hay Soltan Hosayn) (1668 - 1726) là một vị vua nhà Safavid của Ba Tư (nay là Iran). Ông trị vì từ năm 1694 tới khi bị hạ bệ năm 1722 trong cuộc nổi dậy của người Afghanistan. Triều đại ông chứng kiến sự sụp đổ của nhà Safavid, một triều đại bắt đầu trị vì Ba Tư từ đầu thế kỷ 16. Hosein lên ngôi quốc vương sau khi phụ vương Suleyman I băng hà. Sau khi ông thoái vị thì Ba Tư bị người Afghanistan đô hộ, thủ lãnh của họ là Mahmud Hotaki lên ngôi vua Ba Tư.
Shah Mahmud của Ba Tư
Mahmud Hotaki
Shah Mahmud của Ba Tư
Shah Mahmud Hotaki, còn được gọi là Mahmud Ghilzai (1697 - 22 tháng 4 năm 1725), là một vị vua của triều đại Hotaki cai trị vùng Afghanistan, người đã đánh bại và lật đổ Shah Abbas III của triều đại Safavid để trở thành Shah Ba Tư từ 1722 cho đến khi ông qua đời năm 1725.
Ông là con trai cả của Mirwais Hotak , tù trưởng bộ tộc Pashtun của Afghanistan, người đã giải phóng khu vực Kandahar độc lập khỏi ách thống trị của Ba Tư năm 1709. Khi Mirwais qua đời vào năm 1715, ông thuyết phục chú của ông là Abdul Aziz lên thay làm tù trưởng bộ lạc, nhưng những người Afghanistan Ghilzai thuyết phục Mahmud giành lại quyền lực cho mình và năm 1717, ông lật đổ và giết chết chú để chiếm ngôi.
Mahmud chiếm ngai vàng của Shah Ba Tư
Năm 1720, Mahmud và Ghilzais đã đánh bại các bộ lạc đối thủ Afghanistan. Năm 1719_1721, ông tiến hành chiến dịch đánh thành Kerman. Thất bại trong nỗ lực này và trong cuộc vây hãm thành Yazd , vào đầu năm 1722, Mahmud chuyển sang sự chú ý đến shah Safavid Ba Tư. Sau khi đánh bại người Ba Tư tại trận Gulnabad, quân Mahmud chuyển sang tấn công, bao vây thành Isfahan của Ba Tư. Bị vây tới 7 tháng (tháng 3_tháng 10/1722, 80.000 người chết vì đói và dịch bệnh), Shah Hosein đã phải thoái vị và "đưa" Mahmud lên ngôi Shah Ba Tư.
Mahmud của triều đại shah Ba Tư
Trong những ngày đầu ông cai trị, ông tiến hành một đợt "cứu trợ" người dân bị đói, các thương gia bị thất thu việc buôn bán. Tuy nhiên, ông đã phải đương đầu với sự chống đối của Tahmasp, con của Shah Hosein. Năm 1723, Tahmasp tiến hành chiến tranh chống lại ông, nhưng không thành công, trong khi đó các cuộc nổi dậy khác chống lại ông diễn ra liên tục. Lợi dụng cơ hội Ba Tư đang rối loạn, Ottoman và Nga đang âm mưu đưa quân vào Ba Tư gây chiến để cướp đất đai.
Thất bại của ông trong việc áp đặt sự cai trị của ông trên khắp Ba Tư đã làm Mahmud chán nản và nghi ngờ chính mình. Ông cũng lo ngại về sự trung thành của bồi thần của mình, kể từ khi nhiều người Afghanistan thích người anh em họ của ông là Ashraf Khan và bất ngờ vu cáo Ashraf nổi loạn để bắt giam. Trong tháng 2 năm 1725, do tin rằng một tin đồn rằng một trong những con trai của Quốc vương Husayn, Safi Mirza, đã trốn thoát, Mahmud đã ra lệnh thảm sát tất cả các hoàng tử Safavid khác, con của Sultan Husayn.
Cái chết
Về cuối đời, Mahmud bắt đầu chống chọi lại với căn bệnh mất trí cũng như sự suy giảm về thể chất. Ngày 22 tháng 4, năm 1725, một nhóm các sĩ quan Afghanistan đã trả tự do Ashraf Khan từ nhà tù nơi ông bị Mahmud bắt giam và phát động một cuộc cách mạng cung điện lật đổ ông và đặt Ashraf trên ngai vàng. Ba ngày sau, Mahmud qua đời. Ashraf lên ngôi Shah.
Ashraf Hotaki
Shah Ashraf Hotaki
Shah Ashraf Hotaki ( ? _1730), con trai của Abdul Aziz Hotak , là vị vua thứ tư của triều đại Hotaki (Afganistan). Thời trai trẻ, ông làm tướng "phục vụ" cho quân đội của Shah Mahmud trong cuộc chinh phục Đế chế Ba Tư . Ashraf tham gia vào trận chiến của Gulnabad chống lại người Ba Tư và đã giành chiến thắng. Năm 1725, ông lên ngôi Shah ngay sau khi em họ là Mahmud qua đời.
Trong triều đại của ông, Ba Tư là nước bị "lép vế" và bị Thổ, Nga đe dọa quyết liệt. Ông đã đánh bại Đế chế Ottoman trong một trận chiến gần Kermanshah , sau khi kẻ thù đã đến gần kinh đô Isfahan của ông, cùng với Sultan ký hiệp ước đình chiến.
Trong khi đang nghỉ ngơi, Ashraf bất ngờ bị bắt và bị giết bởi một kẻ thuộc bộ tộc Baloch năm 1730. Đây có thể là một sự trả đũa cho giết chết Mahmud, và được lệnh Hussain Hotaki người đã cầm quyền từ Kandahar vào thời điểm đó.
Tahmasp II
Shah Tahmasp II
Tahmasp (1704_1740) là con trai của Soltan Hosein. Khi Hosein bị quân Afghanistan hạ bệ năm 1722, Tahmasp lên ngôi và thành lập triều đình tại Tabriz. Ông giành được sự ủng hộ của những người Hồi giáo theo hệ phái Sunni ở Caucasus, cũng như các bộ lạc Qizilbash (trong đó có cả người Afshar của tộc trưởng Nader Shah). Tahmasp cuối cùng cũng được Đế quốc Ottoman và Nga công nhận là quốc vương Ba Tư, tuy nhiên hai cường quốc này xâm lược và mang nhiều ảnh hưởng vào xứ Ba Tư. Năm 1729, Tahmasp nắm quyền khắp Ba Tư. Năm 1732, ông bị Nader Shah và con ông là Abbas III lên thay. Đến năm 1736, Nader Shah hạ bệ Abbas III rồi lên ngôi.
Abbas III
Abbas sinh năm 1732, là con của Tahmasp II. Cùng năm đó, Nader Shah Afshar hạ bệ Shah Tahmasp II và Abbas III tám tháng tuổi được đưa lên ngôi quốc vương, tuy nhiên Nader Shah vẫn nắm thực quyền. Tháng 3 năm 1736, Nader Shah hạ bệ Abbas III rồi xưng vương, khởi đầu nhà Afsharid. Abbas cùng phụ vương bị giết tại Sabvezar năm 1740 bởi Reza-qoli Mirza, con trai trưởng của Nader Shah.
bản đồ Ba Tư thời Safavid
&usg=ALkJrhgFAI5F0y5XrsH5Fvy3JF2mtAmPJA){kind=link}
