chiến dịch Biên giới 1950 (tiếp theo)

Trận Đông Khê: 
Đông Khê là một thung lũng hẹp, với đồi núi thấp bao quanh. Đường số 4 từ Thất Khê lên đến Đông Khê chia làm hai, một đường lên Cao Bằng và một đường đi Tà Lùng. Toàn thị trấn có khoảng 40 nóc nhà với một số dãy nhà lớn như Phủ Thiện, Kỳ Sầu, Nhà thương, Nha cũ. Pháp cho xây một lô cốt cố thủ hai tầng và rào quanh khu vực, mỗi khu lại có hàng rào riêng và chiến hào (có ngầm). Đông Khê có một sân bay nhỏ.

Tình hình quân Pháp ở Đông Khê:
Chỉ huy: Đại úy Allioux, thay thế: đại úy Jaugeon. Đại úy Voltaire, thiếu úy Henry.
Quấn số: Đại đội 5 và đại đội 6 thuộc 2/3 REI, một trung đội lính dõng người Việt, một bộ phận pháo binh, một số dân quân địa phương làm việc cho Pháp. Tổng cộng khoảng 350 người. Ngoài ra, trong khu vực còn có một đội dân phu phục dịch.
Vũ khí:
+ Vũ khí của 2/3 REI gồm: 20 trung liên, 2 cối 81, 4 cối 60, 4 đại liên, 1 đại bác 105, vũ khí cá nhân.
+ Vũ khí của đồn gồm: 1 đại bác 57, 1 đại liên 30, 1 trọng liên, vũ khí cá nhân.
+ Đạn dươc: 3 cơ số cho mỗi loại súng.
Bố phòng:Gồm 02 điểm tựa ở tung thâm và 04 đồn ngoại vi.
+ Khu Đồn to: gồm Đồn to (lô cốt cố thủ 2 tầng) và mỏm Cam Phầy ở phía bắc. 
+ Khu Nhà thương: gồm Nhà thương và Nha cũ. 
+ Phòng ngự ngoại vi gồm 04 đồn: Khâu Áng, Nà Cúm, Phìa Khóa, Pò Hầu.

Triển khai lực lượng của Việt Minh:
Chỉ huy:
+ Chỉ huy trưởng: Hoàng Văn Thái, tham mưu trưởng chiến dịch.
+ Chính ủy: Lê Liêm, chủ nhiệm chính trị chiến dịch
+ Chỉ huy phó: Lê Trọng Tấn
Sở chỉ huy đặt cách đồn Đông Khê 4km. Trong trận này, Chủ tịch Hồ Chí Minh theo dõi trận đánh tại đài quan sát Nà Lạn (và Chủ tịch có bức ảnh rất nổi tiếng tại đây).
Lực lượng: 
+ Trung đoàn 174 (Trung đoàn trưởng Đặng Văn Việt) có phối thuộc tiểu đoàn 11, tiểu đoàn 426 (hai tiểu đoàn này có nhiệm vụ dự bị, bọc sườn), tiểu đoàn pháo binh 253, 1 đại đội bộ binh pháo, 4 khẩu ĐKZ.
+ Trung đoàn 209 (trung đoàn trưởng Lê Trọng Tấn, chính ủy Trần Độ) có phối thuộc tiểu đoàn pháo 178 (4 khẩu), 2 khẩu ĐKZ
+ Tổng cộng về pháo binh, VM có 13 khẩu sơn pháo các cỡ từ 70mm đến 75mm.
Quân số: Vào tháng 7 năm 1950, theo biên chế mỗi trung đoàn chủ lực của VM có khoảng gần 4000 người, mỗi tiểu đoàn có khoảng hơn 800 người. Tính chung, VM đã huy động khoảng 8.000 người để đánh Đông Khê. 
Ngoài ra còn có trung đoàn 36 (Đại đoàn 308) (trung đoàn trưởng: Hồng Sơn) là lực lượng dự bị và đồng thời đề phòng quân nảy dù.
Ý định của VM: 
Bước 1:Sáng 16/9 (lần đầu tiên VM đánh ban ngày).
+ Trung đoàn 174 có nhiệm vụ tiêu diệt đồn Phìa Khóa và Yên Ngựa.
+ Trung đoàn 209 có nhiệm vụ tiêu diệt đồn Pò Hầu và Pò Đình, khống chế Khâu Áng.
Bước 2:Chiều tối 16/9.
+ Trung đoàn 174 tấn công đồn to.
+ Trung đoàn 209 đánh Phủ Thiện, Ký Sầu, Nha Cũ.

Diễn biến:

Tư liệu về Đại thắng mùa xuân 1975

  + Chiến dịch Hồ Chí Minh

1. Toàn cảnh Đại thắng mùa xuân 1975

Từ chiến dịch Tây Nguyên, chiến dịch Huế - Đà Nẵng, chiến dịch Xuân Lộc, chiến dịch giải phóng Sài Gòn - Gia Định đến chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử là lớp lớp những chiến công oai hùng làm nên Đại thắng mùa xuân 1975 để Tổ quốc ta thống nhất, Nam Bắc một nhà. Sự kiện này được giới sử học trong và ngoài nước đánh giá là một trong những sự kiện quân sự nổi bật nhất của Việt Nam trong thế kỷ XX. Nhân dịp 37 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, xin giới thiệu cùng bạn đọc.

Kỳ 1: Quyết định lịch sử

Ngày 9-1-1975, Thường trực Quân ủy Trung ương họp đánh giá tương quan lực lượng giữa ta và địch trên chiến trường; đồng thời, đề ra nhiệm vụ quân sự mùa xuân 1975, thực hiện một bước kế hoạch tác chiến chiến lược. Quân ủy Trung ương xác định trong mùa khô 1974-1975, hướng tiến công chủ yếu của ta là Tây Nguyên và bổ sung nhiệm vụ cụ thể của chiến dịch Tây Nguyên là: Phải tiêu diệt 4 đến 5 trung đoàn bộ binh, 1 đến 2 trung đoàn thiết giáp; nhiều tiểu đoàn bảo an, trung đội dân vệ, cố gắng đánh quỵ hoặc tiêu diệt 1 sư đoàn, đánh thiệt hại Quân đoàn 2 của ngụy Sài Gòn. Giải phóng một phần tỉnh Đắc Lắc, Phú Bổn, Quảng Đức gồm 3 thị xã Cheo Reo, Gia Nghĩa, Buôn Ma Thuột. Trọng điểm là tỉnh Đắc Lắc, mục tiêu then chốt là Buôn Ma Thuột, mục tiêu quan trọng là 3 quận lỵ: Đức Lập, Thuần Mẫn, Kiến Đức. Hướng Cheo Reo, Gia Nghĩa là hướng phát triển chủ yếu.

Ngày 5-2, Bộ Chính trị cử đồng chí Đại tướng Văn Tiến Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Tổng tham mưu trưởng vào chiến trường Tây Nguyên làm đại diện của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương và Bộ Tổng tư lệnh bên cạnh Bộ Chỉ huy chiến dịch Tây Nguyên để trực tiếp chỉ đạo chiến dịch. Đồng thời đọc Quyết định thành lập Bộ Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên. Trung tướng Hoàng Minh Thảo được bổ nhiệm Tư lệnh mặt trận; Đại tá Đặng Vũ Hiệp: Chính ủy; Thiếu tướng Vũ Lăng, Đại tá Phan Hàm, Đại tá Nguyễn Năng, Đại tá Nguyễn Lang: Phó Tư lệnh; Đại tá Phí Triệu Hàm: Phó Chính ủy. Thường vụ Khu ủy Khu 5 cử đồng chí Bùi San, Ủy viên Thường vụ Khu ủy cùng một số cán bộ đại diện các ngành bên cạnh Đảng ủy và Bộ Tư lệnh chiến dịch để trực tiếp chỉ đạo 3 tỉnh: Gia Lai, Kon Tum, Đắc Lắc huy động mọi khả năng hiện có của địa phương phục vụ mặt trận. Cùng trong tháng 2, Quân ủy Trung ương Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Đoàn 232 (tương đương Quân đoàn) tại Nam Bộ. Trong Đoàn 232 gồm có 2 Sư đoàn bộ binh số 3 và số 5, Lữ đoàn pháo binh 232, Trung đoàn công binh 32 và một số đơn vị trực thuộc khác. (Khi tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh ngày 26-30/4, Đoàn 232 được tăng cường Sư 9 của Quân đoàn 4, tấn công hướng Tây và Tây Nam Sài Gòn). Đồng chí Nguyễn Minh Châu được bổ nhiệm Tư lệnh; đồng chí Trần Văn Phác được bổ nhiệm Chính ủy.

Bộ Chính trị Trung ương Đảng quyết định mở cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975.

Chiến dịch Tây Nguyên nhằm tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch (khoảng 4 đến 5 trung đoàn bộ binh, 1 đến 2 thiết đoàn thiết giáp) giải phóng các tỉnh Nam Tây Nguyên, tạo thế chia cắt chiến lược thực hiện chiến lược giải phóng miền Nam (1975-1976). Khu vực Nam Tây Nguyên gồm các tỉnh Phú Bổn, Đắc Lắc, Quảng Đức, địch có Sư đoàn bộ binh 23, Lữ đoàn dù 3, Trung đoàn bộ binh 40, 8 liên đoàn biệt động quân, Lữ đoàn tăng thiết giáp số 2, 30 tiểu đoàn bảo an và các đơn vị binh chủng chuyên môn kỹ thuật, bố trí thành thế phòng ngự hoàn chỉnh.

Về phía lực lượng ta tham gia chiến dịch gồm 5 Sư đoàn (10, 320A, 316, 968, 3) và 4 Trung đoàn bộ binh (25, 271, 95A, 95B), Trung đoàn đặc công 198, Trung đoàn xe tăng - thiết giáp 273 và một số đơn vị binh chủng chuyên môn kỹ thuật. Bộ Tư lệnh chiến dịch gồm: Tư lệnh, Trung tướng Hoàng Minh Thảo; Chính ủy Đặng Vũ Hiệp.

Sau một số trận đánh tạo thế và nghi binh thu hút địch lên hướng Pleiku, từ ngày 4-3, ta bước vào tạo thế cắt đường 19, 21 (chia cắt chiến lược Tây Nguyên với đồng bằng); cắt đường 14 (chia cắt chiến dịch Bắc với Nam Tây Nguyên), tập kích bằng đặc công và hỏa lực pháo binh vào Kon Tum. Ngày 8-3, ta đánh quân lỵ Thuần Mẫu; ngày 10-3 diệt vị trí Đức Lập, cô lập triệt để Buôn Ma Thuột (mục tiêu then chốt chủ yếu). Địch phải đổ bộ đường không xuống Phước An để phản kích; bị Sư đoàn 10, Trung đoàn 25 đánh từ ngày 4 đến 18-3, Sư đoàn 23 (thiếu) và Liên đoàn biệt động quân 21 của địch bị tiêu diệt.

Để bảo toàn lực lượng còn lại của Quân đoàn 2, địch phải bỏ Bắc Tây Nguyên rút chạy về đồng bằng theo đường số 7 liên tỉnh. Sư đoàn 320 truy kích địch từ ngày 17 đến 23-3, đánh thiệt hại nặng 1 trung đoàn bộ binh, 6 liên đoàn biệt động, 4 thiết đoàn..., giải phóng Cheo Reo, Cung Sơn. Đồng thời từ ngày 18 đến 24-3, Sư đoàn 968, Trung đoàn 95A và Trung đoàn 271 giải phóng thị xã Kon Tum, Pleiku, Gia Nghĩa. Từ ngày 2-3 đến 3-4-1975, các đơn vị của ta tiếp tục phát triển xuống duyên hải miền Trung Bộ diệt Lữ đoàn dù số 3, Trung đoàn bộ binh 40, Liên đoàn biệt động quân 24 của địch; cùng với lực lượng tại chỗ giải phóng Bình Khê, Phú Yên, Nha Trang, Cam Ranh.

Kết thúc chiến dịch, ta tiêu diệt và làm tan rã Quân đoàn 2 - Quân khu 2 và một số bộ phận lực lượng cơ động chiến lược của địch, giải phóng Tây Nguyên và các tỉnh miền Nam Trung Bộ. Chiến dịch Tây Nguyên thể hiện nghệ thuật cao về chọn hướng (mục tiêu), nghi binh, tạo thế (cắt, vây), tập trung lực lượng giành và giữ quyền chủ động, phát triển tiến công; mở ra một bước ngoặt đưa cuộc chiến tranh từ tiến công có ý nghĩa chiến lược đến Tổng tiến công chiến lược trên toàn chiến trường miền Nam.

Ngày 15-3, Bộ Tổng tham mưu ngụy Sài Gòn quyết định đưa Liên đoàn 14 biệt động quân từ Quảng Ngãi ra Quảng Trị thay thế Lữ đoàn 369 và đưa Lữ đoàn 258 lính thủy đánh bộ vào bảo vệ Quảng Nam - Đà Nẵng để rút Sư đoàn dù về bảo vệ Sài Gòn. Cuộc điều quân bố trí lại lực lượng này càng làm cho địch lâm vào thế bị đập tan vỡ.

Ngày 18-3, Bộ Chính trị họp nhận định: Thắng lợi to lớn có ý nghĩa chiến lược của ta đánh dấu một bước rất mới trong cục diện chung, một bước suy sụp của Mỹ - ngụy. Địch đang thực hiện co cụm chiến lược, có thể co cụm ở Đà Nẵng và Cam Ranh… Bộ Chính trị hạ quyết tâm hoàn thành giải phóng miền Nam trong năm 1975; nhiệm vụ trước mắt là nhanh chóng tiêu diệt Quân đoàn I của địch, không cho chúng rút về Sài Gòn, giải phóng Huế, Đà Nẵng và các tỉnh Trung Bộ.

Ngày 21-3, chiến dịch Huế - Đà Nẵng được mở ra, nhằm tiêu diệt tập đoàn quân phòng ngự mạnh của quân ngụy ở Trị - Thiên, Huế, Đà Nẵng, giải phóng các tỉnh miền Trung; Bộ Quốc phòng mở chiến dịch tiến công các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi. Lực lượng địch trên địa bàn chiến dịch có Quân đoàn I - Quân khu 1; có 6 sư đoàn (2 sư đoàn thuộc lực lượng tổng dự bị, 4 sư đoàn biệt động quân); 24 tiểu đoàn và l0 đại đội bảo an, 21 tiểu đoàn pháo binh (418 khẩu), 4 thiết đoàn và 10 chi đoàn tăng - thiết giáp (trên 400 xe), 165 tàu hải quân, 1 sư đoàn không quân (96 máy bay chiến đấu) được bố trí thành 2 khu vực phòng ngự vững chắc: Bắc đèo Hải Vân (Trị - Thiên) và Nam đèo Hải Vân (Đà Nẵng - Quảng Ngãi).

Chiến dịch này do Bộ Tổng tư lệnh trực tiếp chỉ huy. Đồng chí Trung tướng Lê Trọng Tấn làm Tư lệnh; Thượng tướng Chu Huy Mân làm Chính ủy. Chiến dịch thực hiện làm 2 đợt. Đợt 1, tác chiến từ ngày 21 đến 25-3 tiến công bao vây, chia cắt chiến lược, giải phóng Huế và toàn tỉnh Thừa Thiên, Quảng Ngãi. Đợt 2, tác chiến từ ngày 26 đến 29-3, ta tiến hành tổng công kích vào Đà Nẵng.

Kết thúc chiến dịch, ta loại khỏi vòng chiến đấu 120.000 tên địch, làm tan rã 130.000 phòng vệ dân sự, tiêu diệt và làm tan rã 3 sư đoàn bộ binh (Quân đoàn 1), sư đoàn thủy quân lục chiến (tổng dự bị), 4 liên đoàn biệt động quân, 4 thiết đoàn, 1 sư đoàn không quân; giải phóng 5 tỉnh (Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Quảng Đà, Quảng Ngãi). Thắng lợi của chiến dịch này có ý nghĩa chiến lược quan trọng làm thay đổi hẳn so sánh lực lượng về mặt chiến lược hoàn toàn có lợi cho ta, trực tiếp đập tan ý đồ co cụm chiến lược của địch, tạo điều kiện cho quân ta đẩy mạnh tốc độ tiến công giải phóng Sài Gòn và toàn miền Nam.

Ngày 25-3, Bộ Chính trị đã họp nhận định: "Thời cơ chiến lược lớn đã tới. Trong suốt 20 năm chống Mỹ, cứu nước chưa bao giờ thuận lợi như lúc này"; do đó, cần "Nắm vững thời cơ chiến lược mới, tranh thủ thời gian cao độ, nhanh chóng tập trung lực lượng vào hướng chủ yếu, hành động táo bạo bất ngờ, làm cho địch không dự kiến kịp và không kịp trở tay". Bộ Chính trị quyết định "Quyết tâm hoàn thành giải phóng Sài Gòn và miền Nam trước mùa mưa" (tháng 5 -1975). Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 241/NQ-TW thành lập Hội đồng chi viện miền Nam ở Trung ương do đồng chí Phạm Văn Đồng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch. Các đồng chí Lê Thanh Nghị, ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng; Phan Trọng Tuệ, Bộ trưởng Bộ Giao thông, Vận tải làm Phó Chủ tịch. Bộ Tổng Tham mưu cũng quyết định điều động một bộ phận lớn Quân đoàn I vào tham gia chiến dịch giải phóng Sài Gòn. Sư đoàn 308 làm nhiệm vụ dự bị chiến lược của Bộ và bảo vệ miền Bắc.

Ngày 26-3, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 54/QĐ-QP thành lập Quân đoàn 3 (Binh đoàn Tây Nguyên) tại căn cứ Tây Nguyên. Trong Quân đoàn gồm có: 3 Sư đoàn bộ binh số 10, 316, 320A; 2 Trung đoàn pháo binh 40 và 675; 3 Trung đoàn phòng không số 232, 234, 593; Trung đoàn đặc công 198; Trung đoàn xe tăng 273; 2 Trung đoàn bộ binh số 7 và 575; Trung đoàn thông tin 29 và các cơ quan, đơn vị đảm bảo, phục vụ. Tư lệnh Quân đoàn: Thiếu tướng Vũ Lăng; Chính ủy Quân đoàn: Đại tá Đặng Vũ Hiệp.

Cũng trong ngày này, hơn 2.000 binh sĩ ngụy thuộc trung tâm huấn luyện Hòa Cầm làm binh biến, nhiều đơn vị địch rời bỏ trận địa tiền tiêu rút về phía sau. Tiếp đó, cả 3 lữ đoàn của sư đoàn thủy quân lục chiến ngụy đều bỏ vị trí chiến đấu (Lữ đoàn 148 rút về Phú Lộc, Lữ đoàn 258 bỏ về sân bay Nước Mặn, Lữ đoàn 369 chạy về Hiếu Đức), Trung đoàn 57 (Sư đoàn 3) chạy về Hòa Cầm. Trung tướng ngụy Ngô Quang Trưởng, Tư lệnh Quân khu I vội vàng chạy ra bán đảo Sơn Trà lên tàu chiến Mỹ trốn vào Sài Gòn.

Ngày 31-3, Bộ Chính trị họp nhận định: Cuộc chiến tranh cách mạng ở miền Nam không những đã bước vào giai đoạn phát triển nhảy vọt, mà thời cơ chiến lược để tiến hành Tổng tiến công vào sào huyệt của địch đã chín muồi. Trận quyết chiến chiến lược cuối cùng của quân và dân ta đã bắt đầu, nhằm hoàn thành cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân ở miền Nam và thực hiện hòa bình thống nhất Tổ quốc. Bộ Chính trị quyết định mở cuộc Tổng tiến công và nổi dậy giải phóng Sài Gòn trong thời gian sớm nhất, tốt nhất là trong tháng 4, không thể để chậm. Phải gấp rút tăng cường lực lượng vào hướng Tây Sài Gòn, thực hiện chia cắt và bao vây chiến lược, triệt hẳn đường số 4, áp sát Sài Gòn; đồng thời, nhanh chóng tập trung lực lượng ở hướng Đông và Đông Nam, đánh chiếm những mục tiêu quan trọng, thực hiện bao vây, cô lập Sài Gòn từ phía Long Khánh, Bà Rịa, Vũng Tàu. Tổ chức sẵn sàng những đơn vị binh chủng hợp thành mạnh để khi thời cơ xuất hiện, thì tức khắc hành quân chiếm các mục tiêu quan trọng nhất ở trung tâm thành phố.

Tư tưởng chỉ đạo: Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng.

(Kỳ 2: Trận đánh quyết định)

2. Đại thắng mùa Xuân 1975 - đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam

21/4/2010

TCCS - Cách đây 35 năm, với cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975, đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, quân và dân ta đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Thắng lợi oanh liệt đó đã tạo ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc, đưa cả nước bước vào kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đại hội IV của Đảng (1976) đã khẳng định: "Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là thành quả tổng hợp của một loạt nhân tố tạo nên sức mạnh vô địch của cách mạng Việt Nam. Nguồn gốc của mọi nhân tố ấy chính là sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng ta"⁽¹⁾; mà "trước hết là thắng lợi của đường lối chính trị, đường lối quân sự độc lập, tự chủ, đúng đắn và sáng tạo của Đảng"⁽²⁾. Đó là đường lối giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng ở hai miền: cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, nhằm mục tiêu chung là hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Với đường lối đó, Đảng ta đã huy động được sức mạnh lớn nhất của cả nước, sức mạnh của tiền tuyến lớn miền Nam và sức mạnh của hậu phương lớn miền Bắc; kết hợp được sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh ngoài nước, có được từ sự đoàn kết, ủng hộ, giúp đỡ chí tình của nhân dân và bạn bè quốc tế, trước hết là của các nước xã hội chủ nghĩa anh em, đặc biệt là sự đoàn kết, sát cánh chiến đấu chống kẻ thù chung của nhân dân ba nước: Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia... tạo nên sức mạnh tổng hợp để đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược cùng bè lũ tay sai của chúng.

Thắng lợi vĩ đại đó đã làm thất bại cuộc chiến tranh xâm lược quy mô nhất, dài ngày nhất và ác liệt nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai; làm đảo lộn chiến lược toàn cầu phản cách mạng của đế quốc Mỹ và làm suy yếu hệ thống đế quốc chủ nghĩa; đồng thời, góp phần tăng cường hệ thống xã hội chủ nghĩa, tăng thêm sức mạnh và thế tiến công của ba dòng thác cách mạng trên thế giới đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội.

Đã 35 năm trôi qua, kể từ ngày Đại thắng 30-4-1975, nhưng ký ức hào hùng và niềm tự hào về chiến thắng oanh liệt đó vẫn vẹn nguyên trong mỗi chúng ta. Nó đang và sẽ mãi là động lực tinh thần to lớn để chúng ta kiên định, vững bước trên con đường mà Đảng, Bác Hồ kính yêu và nhân dân ta đã chọn: độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tiếp tục công cuộc đổi mới, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; ra sức phấn đấu vì mục tiêu: "Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh" mà Nghị quyết Đại hội X của Đảng đã xác định.

Đại thắng mùa Xuân 1975 là chiến công chói lọi trong nửa cuối thế kỷ XX của quân và dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng; là tài sản vô giá của dân tộc, để lại cho chúng ta những bài học quý báu trên nhiều phương diện. Bài học quyết định, mang tính bao trùm, đó là đường lối lãnh đạo đúng đắn và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối đó của Đảng ta; trong đó, trực tiếp là đường lối quân sự độc lập, tự chủ, đúng đắn, sáng tạo của Đảng. Đường lối quân sự của Đảng ta được hình thành trên cơ sở nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh về chiến tranh cách mạng, tổ chức và xây dựng quân đội cách mạng... kết hợp với truyền thống quân sự của dân tộc, được vận dụng sáng tạo, phù hợp với điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam. Đường lối đó có sự kế thừa kinh nghiệm từ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, được bổ sung, phát triển và từng bước hoàn thiện trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Một trong những biểu hiện tập trung nhất về mặt nội dung của đường lối quân sự của Đảng, đó là: khoa học, nghệ thuật quân sự. Từ thực tiễn của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chúng ta có thể khẳng định rằng: nền khoa học và nghệ thuật quân sự Việt Nam, hay nói cụ thể hơn là nền khoa học, nghệ thuật quân sự chiến tranh nhân dân Việt Nam đã không ngừng phát triển, hết sức độc đáo, sáng tạo, đạt đến đỉnh cao trong cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975. Điều đó thể hiện tập trung ở những nội dung chủ yếu sau.

1 - Đánh giá đúng tình hình, nắm vững thời cơ chiến lược và triệt để tận dụng thời cơ để mở cuộc Tổng tiến công chiến lược, kết thúc chiến tranh trong thời gian ngắn, có lợi nhất

Đây là thành công nổi bật của Đảng ta về nghệ thuật chỉ đạo chiến lược trong chiến tranh giải phóng và cũng là nét đặc sắc về nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân Việt Nam. Trải qua mấy chục năm chiến đấu chống giặc Mỹ xâm lược, ta càng đánh càng mạnh, liên tiếp đánh bại các chiến lược chiến tranh, những cố gắng quân sự cao nhất của đế quốc Mỹ, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ri, rút quân Mỹ và quân các nước đồng minh ra khỏi miền Nam Việt Nam. Với kết quả đó, chúng ta đã thực hiện quyết tâm chiến lược theo tư tưởng của Bác Hồ kính yêu: "đánh cho Mỹ cút", để rồi tiến tới "đánh cho ngụy nhào". Sự chuyển biến về chiến lược đó đã tạo ra bước ngoặt căn bản về tương quan so sánh giữa lực lượng cách mạng và phản cách mạng, tạo ra những thuận lợi mới đối với cách mạng Việt Nam. Đến cuối năm 1974, trên cơ sở bám sát, đánh giá đúng tình hình thế giới, trong nước, nhất là so sánh lực lượng ta - địch, điểm mạnh và điểm yếu chí mạng của chế độ ngụy quyền Sài Gòn sau khi đế quốc Mỹ rút quân khỏi miền Nam Việt Nam và khả năng của ta..., Đảng ta nhận định: địch không thể đương đầu nổi với lực lượng cách mạng đã mạnh hẳn lên cả về chính trị và quân sự; từ đó, đi đến kết luận: nhân dân ta, dân tộc ta đang đứng trước thời cơ lịch sử để giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Để thực hiện mục tiêu chiến lược, Đảng ta cùng quân, dân cả nước đã hạ quyết tâm chiến lược, mở cuộc Tổng tiến công và nổi dậy quy mô lớn trên toàn chiến trường miền Nam, nhằm tiêu diệt và làm tan rã toàn bộ ngụy quân với số lượng trên một triệu tên, đập tan bộ máy ngụy quyền, giành chính quyền về tay nhân dân. Để bảo đảm chắc thắng cho cuộc Tổng tiến công chiến lược, nhất là trận quyết chiến chiến lược (chiến dịch Hồ Chí Minh) - đòn đánh quyết định cuối cùng tại sào huyệt của địch, Đảng ta đã tính toán, cân nhắc và chuẩn bị hết sức chu đáo; trong đó có việc hệ trọng là tính tới khả năng Mỹ quay lại can thiệp với mức độ và hình thức khác nhau để có sự chủ động đối phó, với quyết tâm cao nhất cả về tinh thần và lực lượng bảo đảm đủ điều kiện giành thắng lợi, kết thúc toàn thắng cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Nhìn lại toàn bộ cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975 (diễn ra theo đúng chủ trương, kế hoạch dự kiến của Bộ Chính trị), chúng ta thấy rõ: nghệ thuật lãnh đạo chiến tranh cách mạng và chỉ đạo chiến lược hết sức tài tình, sắc bén, táo bạo và đầy sức sáng tạo của Đảng ta, cùng với nền khoa học, nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân Việt Nam đặc sắc, phong phú, phát triển đến đỉnh cao. Trong đó, thành công trước hết và nổi bật của Đảng ta là đánh giá đúng tình hình, so sánh lực lượng giữa địch và ta, nắm vững thời cơ lịch sử, hạ quyết tâm chiến lược chính xác.

2 - Phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp, kết hợp chặt chẽ các mặt đấu tranh; kết hợp tiến công và nổi dậy, nổi dậy và tiến công để giành thắng lợi quyết định

Đại thắng mùa Xuân 1975 là kết cục tất yếu của cả quá trình chiến đấu anh dũng, bền bỉ của đồng bào và chiến sĩ cả nước, trực tiếp là đồng bào và chiến sĩ miền Nam suốt một phần năm thế kỷ, từ sau thắng lợi vĩ đại của cách mạng Tháng Tám và kháng chiến chống thực dân Pháp. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, với đường lối và phương pháp cách mạng đúng đắn, Đảng ta đã động viên và phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân; đó là: sức mạnh của hậu phương lớn miền Bắc vừa chiến đấu, xây dựng, vừa chi viện đắc lực sức người, sức của cho miền Nam, kết hợp với sức mạnh của đồng bào và chiến sĩ miền Nam trực tiếp trên tuyến đầu đánh Mỹ và thắng Mỹ. Để hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, Đảng ta đã kiên định và vận dụng sáng tạo quan điểm về con đường cách mạng miền Nam phải là con đường cách mạng bạo lực, với hai lực lượng cơ bản: lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang; kết hợp đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị và đấu tranh ngoại giao; kết hợp khởi nghĩa với chiến tranh cách mạng; đánh địch bằng ba mũi giáp công: quân sự, chính trị, binh vận; trên cả ba vùng chiến lược: rừng núi, nông thôn đồng bằng và thành thị; kết hợp chiến tranh du kích và chiến tranh chính quy, thực hiện đánh địch trên mọi quy mô: đánh lớn, đánh vừa, đánh nhỏ của lực lượng vũ trang ba thứ quân (bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân du kích); thực hiện làm chủ để tiêu diệt địch, tiêu diệt địch để giành quyền làm chủ. Quán triệt và nắm vững tư tưởng chiến lược tiến công và phương châm chiến lược đánh lâu dài, nhưng đồng thời biết tạo thời cơ, tranh thủ thời cơ mở những cuộc tiến công chiến lược (1968, 1972) làm thay đổi cục diện chiến tranh có lợi cho ta, để cuối cùng thực hiện cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đánh bại hoàn toàn quân địch, giành thắng lợi triệt để và trọn vẹn.

Cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975 là đỉnh cao của sự kết hợp giữa tiến công và nổi dậy, nổi dậy và tiến công để đánh bại và làm tan rã toàn bộ lực lượng địch, kết thúc chiến tranh trong thời gian ngắn, có lợi nhất. Nó thể hiện nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh và tài thao lược quân sự sắc bén, sáng tạo, táo bạo mà đúng đắn của Đảng ta. Sự kết hợp giữa tiến công quân sự của bộ đội chủ lực và nổi dậy của quần chúng được thực hiện hết sức chặt chẽ, hiệu quả, trong suốt cuộc Tổng tiến công chiến lược. Những đòn tiến công quân sự của bộ đội chủ lực, bằng một loạt trận đánh hiệp đồng binh chủng quy mô lớn, đánh thẳng vào các thành thị, trung tâm đầu não, căn cứ quân sự lớn của địch, tiêu diệt, làm tan rã lực lượng lớn và gây cho chúng hoang mang tột độ đã tạo điều kiện hỗ trợ, thúc đẩy lực lượng chính trị của quần chúng nổi dậy, đập tan bộ máy kìm kẹp của địch ở địa phương, cơ sở để giành quyền làm chủ. Tương tự như vậy, sự nổi dậy mạnh mẽ của lực lượng quần chúng đông đảo trên nhiều địa bàn từ nông thôn đến thành thị, với nhiều hình thức phong phú, linh hoạt đã tạo thuận lợi cho bộ đội chủ lực cả về thế, lực và điều kiện để nhanh chóng đập tan sự kháng cự của địch; đồng thời, để tập trung lực lượng vào những mục tiêu chủ yếu của cuộc Tổng tiến công.

Như vậy, có thể thấy trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói chung, trong cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975 nói riêng, Đảng ta đã vận dụng rất sáng tạo cả quy luật chiến tranh cách mạng và quy luật khởi nghĩa vũ trang, để tạo nên sức mạnh tổng hợp lớn nhất, vào thời điểm quyết định, kết thúc toàn thắng cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

3 - Kế thừa truyền thống quân sự của dân tộc; nắm vững tư tưởng chiến lược tiến công, vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân để giành thắng lợi từng bước, tiến tới giành thắng lợi hoàn toàn và triệt để, kết thúc toàn thắng cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại

Dân tộc ta có quyền tự hào bởi truyền thống đánh giặc, giữ nước hào hùng, với tư tưởng và nghệ thuật quân sự đặc sắc. Nhờ đó, trong suốt mấy ngàn năm lịch sử, cha ông ta đã nhiều lần đánh bại các kẻ thù xâm lược có tiềm lực kinh tế - quân sự hơn hẳn để giành và bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc.

Truyền thống quân sự dân tộc với nét đặc sắc cấu thành bởi những nhân tố cơ bản: "mưu sâu, kế hiểm, thế vững, lực mạnh" được Đảng ta kế thừa, vận dụng sáng tạo trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và phát triển từng bước trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đặc biệt đạt đến đỉnh cao trong cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975. Đó là nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân Việt Nam hết sức độc đáo, sáng tạo. Nó được vận dụng trong cuộc Tổng tiến công chiến lược với những nội dung chủ yếu là: nghệ thuật lựa chọn hướng, mục tiêu tiến công đúng đắn, thời cơ tiến công thích hợp; nghệ thuật tổ chức xây dựng lực lượng và cơ động, tập trung lực lượng kịp thời; nghệ thuật xác định phương pháp tác chiến (cách đánh), hình thức tác chiến phù hợp; nghệ thuật lợi dụng, khai thác triệt để sai lầm của địch, hạn chế điểm mạnh, khoét sâu điểm yếu của chúng; thực hành tiến công mãnh liệt, thần tốc, táo bạo, bất ngờ để tiêu diệt từng bộ phận lớn quân địch, tiến tới tiêu diệt và làm tan rã toàn bộ quân địch...

Trước hết, nói về nghệ thuật chọn hướng, mục tiêu và thời cơ tiến công. Đây là những vấn đề hết sức quan trọng của nghệ thuật quân sự, nhất là trong tác chiến chiến lược. Nếu lựa chọn hướng, mục tiêu, thời cơ tiến công chính xác sẽ góp phần giành thắng lợi và ngược lại, nếu chọn không đúng sẽ dẫn tới thất bại, vì thế không được phạm sai lầm, đặc biệt là trong Tổng tiến công chiến lược. Sau khi hạ quyết tâm chiến lược, chúng ta tiếp tục nghiên cứu rất kỹ về địch và thấy rằng: tuy lực lượng của chúng còn lớn, nhưng chúng phải rải khắp trên toàn miền Nam để tổ chức phòng thủ chiến lược, với đặc điểm bố trí lực lượng chỉ mạnh ở hai đầu. Từ đó, ta đã chọn Tây Nguyên, là địa bàn chiến lược quan trọng để mở đầu cuộc tiến công chiến lược. Thực tế cho thấy, sự lựa chọn đó hoàn toàn chính xác và rất sáng tạo. Với việc ta giải phóng Tây Nguyên và tiếp đó lần lượt giải phóng các tỉnh thuộc Quân khu II thì toàn bộ hệ thống phòng thủ chiến lược của địch ở miền Nam bị chia cắt, tạo nên phản ứng dây chuyền, làm rung chuyển toàn bộ bộ máy chiến tranh của địch. Ngay khi chiến dịch Tây Nguyên chưa kết thúc, ta đã kịp thời mở các mũi tiến công về Quân khu I lúc đó đã bị cô lập, nhằm vào mục tiêu quan trọng là Huế và Đà Nẵng. Sau khi lực lượng địch ở Quân khuI, Quân khu II bị xóa sổ, cùng với những hoạt động của quân và dân ta ở Quân khu III, Quân khu IV của địch được đẩy mạnh, đã xuất hiện những nhân tố mới của cuộc chiến tranh: địch bị tiêu diệt và tan rã hàng chục vạn quân; ta thì trên đà thắng lợi, lực lượng dồi dào, thế trận vững... Tình hình đó đã chín muồi để ta mở trận quyết chiến chiến lược (chiến dịch Hồ Chí Minh) tại Sài Gòn - Gia Định - sào huyệt cuối cùng của địch.

Như vậy, có thể thấy, với việc xác định hướng, mục tiêu tiến công đúng đắn, lựa chọn thời cơ tiến công thích hợp, chúng ta đã quán triệt tư tưởng chiến lược tiến công, phương châm đánh địch trên cả ba vùng chiến lược phù hợp với hoàn cảnh mới. Trong cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975, ta tiếp tục đánh địch ở cả rừng núi, đồng bằng và thành thị, trong đó, chọn hướng rừng núi để mở đầu, sau đó phát triển xuống đồng bằng, nhưng hướng và mục tiêu của các cuộc tiến công đều là thành thị và cuối cùng đánh chiếm thủ đô của địch cũng là thành thị. Nét đặc sắc của việc chọn hướng, mục tiêu và thời cơ tiến công được thể hiện ở cả phạm vi chiến lược, chiến dịch và chiến thuật; trong đó, tựu trung, chúng ta đều nhằm vào những nơi hiểm yếu của địch để đánh bại chúng. Đó thường là nơi địch yếu hoặc tương đối yếu và cũng có thể là nơi địch tương đối mạnh hoặc mạnh, nhưng có sơ hở hoặc tương đối sơ hở và ở đó ta có điều kiện triển khai lực lượng, hình thành thế trận, phát huy được sức mạnh áp đảo, gây được bất ngờ, bằng cách đánh hay để đánh gục chúng.

Về nghệ thuật tổ chức lực lượng và cơ động, tập trung lực lượng. Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, để bảo đảm chắc thắng, hoàn thành quyết tâm chiến lược đã xác định, chúng ta đã huy động lực lượng, cơ sở vật chất, kỹ thuật rất lớn. Tất nhiên, để thực hiện được điều này thì trước đó, Đảng ta đã chú trọng và dày công tổ chức xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân, đặc biệt là các binh đoàn chiến lược với các thành phần binh chủng kỹ thuật hiện đại (xe tăng, thiết giáp, pháo binh, phòng không...) có đủ khả năng tiến hành các chiến dịch tiến công hiệp đồng binh chủng quy mô lớn. Đó là một thành công nổi bật của Đảng ta về tổ chức xây dựng lực lượng chiến lược, trong bối cảnh vừa chiến đấu vừa tổ chức xây dựng; nhờ đó, chúng ta không những duy trì được sức mạnh chiến đấu trong suốt quá trình chiến tranh, mà còn chuẩn bị được lực lượng đủ mạnh để đánh đòn quyết định, kết thúc chiến tranh thắng lợi. Trong cuộc Tổng tiến công, ta có những binh đoàn chiến lược tại chỗ, bố trí sẵn trên các hướng, các địa bàn chiến lược; đồng thời, lại có những binh đoàn cơ động chiến lược, lực lượng dự bị chiến lược lớn luôn sẵn sàng tham chiến và đối phó với các tình huống đột xuất, bất trắc ngoài dự kiến. Việc tổ chức những binh đoàn chiến lược lớn gồm nhiều binh chủng hợp thành, được bố trí tại chỗ và cơ động một cách hợp lý đã bảo đảm cho ta luôn giành quyền chủ động về chiến lược và đủ khả năng tiến hành các chiến dịch tiến công quy mô lớn đồng thời và kế tiếp, giáng đòn quyết định, giành thắng lợi trong thời gian ngắn, có lợi nhất. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, chúng ta đã tập trung lực lượng mạnh, có ưu thế hơn hẳn địch về các chỉ số so sánh: tổng quân số, xe tăng, pháo binh,... với sức cơ động cao; nhờ đó, ta đã duy trì được sức mạnh chiến đấu, tốc độ tiến công, hiệu suất chiến đấu cao, thực hiện tốt phương châm: "thần tốc, táo bạo, bất ngờ" mà Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã chỉ thị để đánh thắng hoàn toàn quân địch trong thời gian ngắn. Những đòn tiến công mãnh liệt của bộ đội chủ lực, kết hợp chặt chẽ với sự tiến công và nổi dậy mạnh mẽ của lực lượng vũ trang địa phương và quần chúng trên các địa bàn, đã tạo nên sức mạnh vô cùng lớn để đánh bại ngụy quân, đập tan ngụy quyền là nét độc đáo, đầy sức sáng tạo của chiến tranh nhân dân Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.

Về phương pháp tác chiến, hình thức tác chiến. Trong cuộc Tổng tiến công chiến lược, cũng như trong từng chiến dịch, ta đã quán triệt tư tưởng chiến lược tiến công, vận dụng phương pháp tác chiến, hình thức tác chiến hết sức linh hoạt, táo bạo, sáng tạo, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, nên đã đạt hiệu suất, hiệu quả chiến đấu rất cao. Chúng ta đã phát triển lên một bước mới cách đánh truyền thống của chiến tranh nhân dân: kết hợp tiến công và nổi dậy; kết hợp, phối hợp tác chiến của lực lượng vũ trang ba thứ quân; kết hợp cả đánh lớn, đánh vừa và đánh nhỏ... Ta đã mở những chiến dịch tiến công hiệp đồng binh chủng quy mô lớn, quan hệ chặt chẽ với nhau, theo ý định chiến lược thống nhất: thực hiện chia cắt, bao vây, phá vỡ hệ thống phòng thủ chiến lược của địch, tiêu diệt và làm tan rã bộ phận lớn quân địch, kết hợp với tiến công rộng khắp ở quy mô vừa và nhỏ của lực lượng vũ trang địa phương và nổi dậy mạnh mẽ giành quyền làm chủ của quần chúng. Cách đánh đó đã làm cho địch rơi vào tình thế hoảng loạn, sụp đổ hoàn toàn. Trong các chiến dịch tiến công, chúng ta đã vận dụng linh hoạt phương pháp tác chiến và các hình thức, thủ đoạn tác chiến: tiến công trận địa, bao vây, chia cắt, đột phá thọc sâu... làm cho địch không thể đối phó, liên tiếp bị bất ngờ về nhiều mặt. Khi thì chúng bị bất ngờ về phương hướng, mục tiêu tiến công của ta như ở Tây Nguyên; khi thì bị bất ngờ về cách đánh như ở Huế, hoặc thời gian tiến công như ở Đà Nẵng; khi thì bị bất ngờ cả về thời gian, tốc độ tiến công và quy mô tập trung lực lượng của ta như ở Sài Gòn - Gia Định. Nhưng trên hết, bất ngờ lớn nhất đối với địch là thời gian của cuộc Tổng tiến công chiến lược; chúng đã tính toán sai khi cho rằng: vào thời điểm đó, ta chưa đủ khả năng mở cuộc Tổng tiến công chiến lược. Đó là điểm mấu chốt khiến chúng hoàn toàn bị động về chiến lược, mà đã bị động về chiến lược thì thất bại là tất yếu.

Trên đây là một số nội dung chính về nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân đã được vận dụng trong cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975. Cùng với đó, còn rất nhiều nội dung khác như nghệ thuật vận dụng thời gian, không gian; nghệ thuật đánh trận mở đầu, trận kết thúc; nghệ thuật tổ chức và xây dựng thế trận; nghệ thuật nghi binh, lừa địch... Và, tất nhiên, cùng với nghệ thuật quân sự cần phải nhấn mạnh một nhân tố rất cơ bản tạo nên sức mạnh áp đảo địch để giành thắng lợi là nhân tố chính trị - tinh thần; đây là chỗ mạnh tuyệt đối, mang tính truyền thống của dân tộc Việt Nam ta.

Đại thắng mùa Xuân 1975 kết thúc toàn thắng cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi là niềm tự hào của nhân dân ta. ý nghĩa và những bài học kinh nghiệm quý báu được rút ra từ chiến thắng vĩ đại đó còn nguyên giá trị đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Trách nhiệm và cũng là hành động thiết thực nhất của chúng ta là tiếp tục nghiên cứu những kinh nghiệm đó để phát triển nền khoa học, nghệ thuật quân sự Việt Nam đáp ứng yêu cầu của công cuộc củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới./.   _____________________________________________________________________________________________

(1), (2) Văn kiện Đảng: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998, t 37, tr 472, 484

Phùng Quang Thanh

3. Đại thắng mùa Xuân 1975 với báo chí quốc tế

Nguyễn Chiến 

(Chinhphu.vn)- Đại thắng mùa Xuân 1975 của nhân dân Việt Nam là sự kiện khơi nguồn cảm hứng cho nhiều nhà báo quốc tế viết bài ca ngợi hoặc thôi thúc họ trở lại Việt Nam một lần nữa kể từ mùa Xuân ấy.

Chiến thắng 30/4/1975 của nhân dân Việt Nam đã ghi dấu ấn không phai mờ trong tâm trí nhiều nhà báo nước ngoài.

Báo Người Lao động, cơ quan trung ương những người lao động Cuba ngày 27/4 viết: “Ngày 30/4/1975, những hình ảnh chiến thắng đế quốc Mỹ của nhân dân Việt Nam anh hùng đã nhanh chóng lan tỏa khắp thế giới. Cảnh tượng những tên lính Mỹ hoảng loạn chen lấn, xô đẩy trên những chiếc máy bay trực thăng Black Hawk trong một cuộc tháo chạy trước sức tiến công thần tốc không gì ngăn cản nổi của Quân đội nhân dân Việt Nam, cũng như hình ảnh các chiến sĩ giải phóng tiến vào Dinh Độc lập vẫn còn nguyên đó như những bằng chứng hùng hồn của ngày hai miền Nam Bắc Việt Nam hoàn toàn thống nhất”.

Tờ báo nhấn mạnh: “Ý chí kiên cường bảo vệ Tổ quốc của nhân dân Việt Nam là tấm gương sáng của lòng quả cảm và tinh thần chiến đấu để ngày hôm nay nhân dân Việt Nam đang được sống trong hòa bình và thịnh vượng, mười lần tươi đẹp hơn như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh”.

Các nhà báo quốc tế hội ngộ nhân dịp 30/4

Hàng chục ký giả nước ngoài từng tới Sài Gòn đưa tin trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam sẽ trở lại mảnh đất này vào cuối tháng 4 nhân dịp 35 năm Ngày giải phóng miền Nam.

Tim Page, nhà báo người Anh, cựu ký giả Tạp chí Time của Mỹ (những năm 1960 – 1970) đã tới Việt Nam tổng cộng gần 60 lần cho biết, ông đã đem lòng yêu mến Việt Nam. Theo nhà báo người Anh này, tuy đã trở lại thăm và công tác tại Việt Nam nhiều lần, nhưng năm nay là một dịp đặc biệt, vì ông sẽ được gặp lại hàng chục đồng nghiệp chiến trường khác, một trong số đó là Carl Robinson, nhà báo kỳ cựu người Mỹ.

Carl Robinson cho biết, trong lần gặp gỡ này, các nhà báo sẽ tiếp cận với người dân nhiều hơn so với các lần trước; sẽ trao đổi với người dân địa phương cũng như người nước ngoài ở Việt Nam về những kinh nghiệm sống và làm việc ở miền Nam Việt Nam trong thời chiến. Ông cho biết thêm, kể từ năm 1995, các nhà báo nước ngoài từng đưa tin về chiến tranh Việt Nam gặp nhau 4 năm 1 lần đúng dịp 30/4.

Khi được hỏi về những điều đáng nhớ nhất kể từ khi tới Việt Nam đưa tin chiến sự lần đầu năm vào năm 1965 khi ông mới 20 tuổi, nhà báo Tim Page cho biết mọi trải nghiệm từ cuộc chiến Việt Nam có ảnh hưởng lớn tới mình và ông sẽ lưu giữ chúng cho tới cuối đời.

Ông nói: “Tôi nghĩ đó là một trong những nơi tuyệt vời nhất tôi từng sống. Đó là một câu chuyện mang nhiều kịch tính nhất mà tôi từng đưa tin. Tôi chụp những bức ảnh đẹp nhất và tôi có những tình bạn lâu bền nhất. Chưa bao giờ tôi lại sợ hãi và khổ cực đến vậy cũng như chưa bao giờ tôi trải qua những điều thú vị như vậy. Tôi đã xuất bản 5 quyển sách về Việt Nam. Tôi sẽ không bao giờ có một thời kỳ sống và làm việc điên rồ như vậy một lần nữa, nhất là khi đã có tuổi”.

Ký giả Robinson nói ông và các đồng nghiệp từng nghĩ 2005 là năm cuối cùng họ gặp mặt nhau, nhưng sau đó, vì nặng lòng với Việt Nam, tất cả quyết định trở lại đất nước này thêm một lần nữa. Trong cuộc gặp mặt này, khoảng 50 nhà báo kỳ cựu sẽ cùng tổ chức triển lãm cũng như chia sẻ ký ức với người xem, nhất là những người trẻ tuổi về một phần cuộc đời làm báo đáng nhớ của mình.

4. Chiến dịch Xuân Lộc trong Đại thắng mùa Xuân 1975 và những bài học kinh nghiệm về chỉ đạo nghệ thuật quân sự Việt Nam - qdnd.org.vn

Chiến dịch Xuân Lộc trong Đại thắng mùa Xuân 1975 và những bài học kinh nghiệm về chỉ đạo nghệ thuật quân sự Việt Nam
QĐND - Đại thắng mùa Xuân 1975 đã giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc, kết thúc 21 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước với biết bao gian khổ, hy sinh. Trong những chiến công góp phần quan trọng vào Đại thắng mùa Xuân 1975 ngày ấy, chiến thắng Xuân Lộc trên Mặt trận hướng Đông giữ một vị trí có ý nghĩa quyết định, mở toang “cánh cửa thép” phía Đông cho đại quân ta tiến vào giải phóng Sài Gòn - sào huyệt cuối cùng của chế độ Việt Nam cộng hòa.
Đầu tháng 4 năm 1975, sau hơn một tháng tiến hành Tổng tiến công và nổi dậy, quân và dân ta đã giành thắng lợi to lớn: Tiêu diệt và làm tan rã hai quân đoàn, hai quân khu mạnh của địch (Quân khu - Quân đoàn 1, Quân khu - Quân đoàn 2), giải phóng hơn ½ diện tích và dân số toàn miền Nam, thu giữ một khối lượng lớn vật chất, phương tiện chiến tranh, hình thành thế bao vây tiến công địch ở Sài Gòn - Gia Định. Đó là cơ sở để ngày 31 tháng 3 năm 1975, Bộ Chính trị nhận định: “Cuộc chiến tranh cách mạng ở miền Nam không những đã bước vào giai đoạn phát triển nhảy vọt, mà thời cơ để mở tổng tiến công và nổi dậy tại Sài Gòn - Gia Định đã chín muồi. Từ giờ phút này, trận quyết chiến chiến lược của quân và dân ta đã bắt đầu”(1). Bộ Chính trị cũng nhấn mạnh quyết tâm thực hiện tổng công kích, tổng khởi nghĩa trong thời gian sớm nhất (tháng 4-1975). Vào những ngày này, trên cả hai miền Nam, Bắc, cả dân tộc dồn sức cho trận đánh quyết chiến lịch sử nhằm kết thúc thắng lợi sự nghiệp giải phóng miền Nam.
Về phía địch, sau khi mất hai quân khu, hai quân đoàn, chúng rơi vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng. Tuy nhiên, với bản chất ngoan cố, hiếu chiến, Mỹ tiếp tục tăng cường viện trợ quân sự giúp chính quyền Sài Gòn gấp rút tổ chức lại lực lượng, củng cố lại hệ thống phòng thủ nhằm giữ Sài Gòn - Gia Định và những vùng đất còn lại, chờ đến mùa mưa sẽ tổ chức phản công hòng giành lại những địa bàn đã mất. Trong toàn bộ hệ thống phòng thủ bảo vệ Sài Gòn - Gia Định, tuyến phòng thủ phía Đông (trọng tâm là thị xã Xuân Lộc) được xây dựng mạnh nhất. Bởi đây là địa bàn án ngữ những trục giao thông quan trọng (như Quốc lộ số 1, Quốc lộ 20, Quốc lộ 15) rất thuận lợi cho ta cơ động lực lượng tiến thẳng vào nội đô Sài Gòn. Đây cũng là nơi được chính quyền Nguyễn Văn Thiệu mệnh danh là “phòng tuyến thép” và tuyên bố sẽ “tử thủ” Xuân Lộc bằng mọi giá, mất Xuân Lộc là mất Sài Gòn. Chính vì thế, Xuân Lộc nhanh chóng được xây dựng và tăng cường lực lượng trở thành một vị trí phòng thủ có ý nghĩa then chốt để bảo vệ Sài Gòn. Lực lượng địch ở Xuân Lộc gồm Sư đoàn 18 còn nguyên vẹn cùng một số tiểu đoàn bảo an, cảnh sát phòng ngự trong công sự kiên cố. Khi bị tiến công, địch còn tăng viện thêm cho Xuân Lộc nhiều đơn vị chủ lực mạnh cùng sự chi viện tối đa hỏa lực pháo binh của Quân đoàn 3 và của không quân từ hai sân bay Biên Hòa và Tân Sơn Nhất.
Về phía ta, để tiến vào giải phóng Sài Gòn, nhiệm vụ trước mắt là phải đập tan hệ thống phòng ngự vòng ngoài của địch để tạo thế trận đứng chân vững chắc cho lực lượng tham gia tiến công. Trong tính toán của cơ quan chỉ đạo chiến lược, Xuân Lộc trở thành một trong những mục tiêu quan trọng. Thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương, Quân ủy và Bộ tư lệnh Miền quyết định sử dụng một bộ phận lực lượng của Quân đoàn 4 phối hợp với bộ đội địa phương và nhân dân tỉnh Long Khánh mở chiến dịch tiến công Xuân Lộc.
Sau 12 ngày đêm chiến đấu liên tục, trước sức mạnh tiến công của ta, địch buộc phải rút khỏi Xuân Lộc. Thất bại tại Xuân Lộc đã đẩy chính quyền và quân đội Sài Gòn vào tình trạng hoang mang, dao động mạnh. Trên thực tế, sau khi Xuân Lộc được giải phóng, tối ngày hôm đó (21-4-1975), Nguyễn Văn Thiệu đành phải từ chức Tổng thống Việt Nam cộng hòa, Trần Văn Hương lên thay trong bối cảnh khắp Sài Gòn đang ngày càng trở nên hoảng loạn bởi chiến dịch di tản của người Mỹ được xúc tiến với nhịp độ rất khẩn trương. Ngày hôm sau, Bộ tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh chính thức thông qua kế hoạch tiến công giải phóng Sài Gòn - Gia Định. Bên kia bờ đại dương, Tổng thống Mỹ Giê-rôn Pho tuyên bố, cuộc chiến Việt Nam đã chấm dứt đối với nước Mỹ.*
Giờ đây, sau 37 năm nhìn lại, chúng ta có thêm điều kiện nhận thức sâu sắc hơn về tầm vóc, ý nghĩa của Chiến dịch Xuân Lộc trong Đại thắng mùa Xuân 1975. Vì thế, tôi cho rằng cuộc Hội thảo này có ý nghĩa thiết thực về nhiều mặt. Mục đích của cuộc Hội thảo không chỉ dừng lại ở việc làm rõ và khẳng định thắng lợi của Chiến dịch Xuân Lộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, mà điều quan trọng là thắng lợi đó đã để lại những bài học kinh nghiệm quý, cần được tiếp tục nghiên cứu, vận dụng, phát huy trong chỉ đạo nghệ thuật quân sự hiện nay.
Một là, bài học về quán triệt ý đồ chiến lược của Trung ương Đảng, hạ quyết tâm kịp thời, chính xác. Theo dõi sát chiến trường, cơ quan chỉ đạo chiến lược phía ta đã đánh giá, phân tích, nhận định đúng diễn biến cơ bản của tình hình, hạ quyết tâm kịp thời và chính xác, chỉ đạo quân và dân ta tiến hành cuộc Tổng tiến công và nổi dậy nhằm giải phóng hoàn toàn miền Nam. Yêu cầu mà Bộ Chính trị đặt ra cho trận quyết chiến chiến lược này là phải hành động “thần tốc, táo bạo, bất ngờ”. Để chuẩn bị cho đòn tiến công vào Sài Gòn, Quân ủy Trung ương đã chỉ thị cho các lực lượng vũ trang Quân giải phóng miền Nam nhanh chóng đập tan các tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch, chiếm lĩnh những địa bàn quan trọng, tạo thế trận và bàn đạp cho các lực lượng chủ lực cơ động tiến công vào nội đô. Điện khẩn ngày 2 tháng 4 năm 1975 của Quân ủy Trung ương gửi Quân ủy Miền chỉ rõ: “Cần có kế hoạch tức khắc tập trung pháo lớn, phần nào xe tăng và bộ binh, nhân lúc địch hoang mang, diệt bọn bại binh mới chạy về, tiêu diệt một bộ phận Sư đoàn 18, đánh chiếm Xuân Lộc, áp sát Biên Hòa. Khống chế được sân bay Biên Hòa thì không quân (địch) mất tác dụng, địch ở Sài Gòn sẽ hoang mang to”(2).

Chiến thắng Xuân Lộc.*Ảnh tư liệu.

Quán triệt ý đồ chiến lược đó, Bộ tư lệnh Miền đã quyết định mở chiến dịch tiến công Xuân Lộc trên Mặt trận hướng Đông. Việc lựa chọn lực lượng tại chỗ, hạ quyết tâm tiến công Xuân Lộc đó là một sự lựa chọn táo bạo, gây bất ngờ lớn đối với địch, nhất là trong thời điểm chúng đang lâm vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng. Quyết định kịp thời, chính xác đưa đến thắng lợi cuối cùng của Chiến dịch Xuân Lộc đã làm rung chuyển toàn bộ hệ thống phòng thủ bảo vệ Sài Gòn của địch, gây tâm lý hoang mang tột độ trong chính quyền và quân đội Việt Nam cộng hòa.
Hai là, bài học về tổ chức và sử dụng lực lượng tại chỗ, phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân. Vào tháng 4 năm 1975, Xuân Lộc là vị trí có ý nghĩa chiến lược liên quan trực tiếp đến sự sống còn của chế độ Sài Gòn. Nơi đây, địch tập trung phần lớn lực lượng và phương tiện chiến tranh hòng “tử thủ” bằng mọi giá. Ta cũng chưa tạo được ưu thế hoàn toàn áp đảo về lực lượng, binh khí kỹ thuật và hỏa lực so với địch. Tuy nhiên, chúng ta đã biết tổ chức, sử dụng đúng lực lượng tại chỗ, phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân để giành thắng lợi, như sự phối hợp chiến đấu chặt chẽ giữa bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương cùng đảng bộ và quân dân thị xã Xuân Lộc trong suốt quá trình chuẩn bị và thực hành chiến dịch. Các đơn vị chủ lực của Quân đoàn 4 (Sư đoàn 7, Sư đoàn 341, Sư đoàn 6 cùng một số đơn vị khác) đóng vai trò nòng cốt tiến công đánh chiếm các mục tiêu quan trọng, đập tan các cuộc phản kích của địch. Đảng bộ Xuân Lộc đã lãnh đạo nhân dân và các lực lượng vũ trang địa phương làm chủ vùng ven thị xã, tạo bàn đạp cho bộ đội chủ lực tiến công; đóng góp hàng nghìn giạ lúa, thực phẩm, thuốc men, nước uống phục vụ chiến dịch. Nhiều đơn vị vũ trang và nhân dân địa phương làm liên lạc, dẫn đường cho đơn vị chủ lực tiến công các mục tiêu then chốt. Trong quá trình diễn biến chiến dịch, dù trải qua bom đạn ác liệt của kẻ thù, gặp khó khăn, tổn thất và hy sinh to lớn, nhưng cán bộ, chiến sĩ và nhân dân ta luôn nêu cao quyết tâm chiến đấu, chấp hành mọi mệnh lệnh được giao. Nhiều tấm gương chiến đấu, hy sinh anh dũng xuất hiện có sức cổ vũ, động viên tinh thần lớn lao cho quân và dân ta tiếp tục chiến đấu quyết giành thắng lợi cuối cùng. Đó là hình ảnh những chiến sĩ dù bị thương nặng vẫn tình nguyện sát cánh cùng đồng đội chiến đấu đến hơi thở cuối cùng; những du kích gan dạ, những thanh niên xung phong miệt mài tải thương về tuyến sau và vận chuyển lương thực, đạn dược, thuốc men ra trận địa...
Chiến thắng Xuân Lộc còn có sự đóng góp, hợp sức của các mặt trận trên toàn Miền, đặc biệt là lực lượng cánh quân Duyên hải (Quân đoàn 2). Việc cánh quân Duyên hải chọc thủng tuyến phòng thủ Phan Rang và đưa lực lượng áp sát Xuân Lộc đã góp phần tạo thế trận áp đảo của ta trên toàn chiến trường nói chung, ở mặt trận Xuân Lộc nói riêng, đập tan mọi hy vọng cuối cùng của địch nhằm giữ vững địa bàn chiến lược này.
Ba là, bài học về chỉ đạo, chỉ huy kịp thời, nhạy bén, linh hoạt. Chiến dịch tiến công Xuân Lộc là một trong những thắng lợi điển hình cho sự chỉ đạo kịp thời, nhạy bén, linh hoạt của chỉ huy các cấp từ chiến lược, chiến dịch, chiến thuật.
Sau khi hạ quyết tâm tiến công Xuân Lộc, ngày 2-4-1975, Bộ tư lệnh Miền, trực tiếp là đồng chí Trần Văn Trà - Tư lệnh Bộ chỉ huy Miền đã trực tiếp giao nhiệm vụ cho Quân đoàn 4. Chấp hành mệnh lệnh được giao, Đảng ủy và Bộ tư lệnh Quân đoàn đã họp thông qua kế hoạch tác chiến. Theo đó, cách đánh chiến dịch được xác định là, tập trung lực lượng, sử dụng bộ binh, xe tăng, pháo binh mở các đòn tiến công trực diện vào các vị trí phòng ngự kiên cố của địch; thực hành bao vây, chia cắt, diệt viện nhằm giải phóng khu vực thị xã.
Bước vào chiến đấu và trong ba ngày đầu chiến dịch (từ ngày 9 đến ngày 11-4), ta tổ chức lực lượng, tiến công các cứ điểm phòng ngự của địch theo kế hoạch tác chiến đã xác định. Tuy nhiên, diễn biến thực tế của chiến dịch cho thấy: Trong lúc ta chưa tạo được ưu thế về lực lượng, về binh khí - kỹ thuật, hỏa lực, lại phải chiến đấu trên địa hình bất lợi đánh vào khu vực công sự kiên cố thì cách đánh như vậy là chưa phù hợp. Sau đòn choáng váng ban đầu, địch tập trung lực lượng phản kích dữ dội. Hỏa lực không quân, pháo binh địch dồn dập dội xuống các vị trí tập kết và đội hình tiến công của ta, làm cho ta gặp nhiều khó khăn và tổn thất(3).
Từ đó, yêu cầu đặt ra là phải nhanh chóng thay đổi cách đánh cho phù hợp. Qua nắm tình hình thực tế, Bộ tư lệnh chiến dịch chỉ đạo các cơ quan khẩn trương xây dựng kế hoạch tác chiến, đồng thời ra lệnh cho các đơn vị triển khai đội hình tiến công theo cách đánh mới. Từ ngày 15-4-1975, thực hiện bước chuyển hóa thế trận, bộ đội ta từ chỗ tập trung lực lượng tiến công những mục tiêu then chốt trong thị xã Xuân Lộc, chuyển sang tiến công những đơn vị địch đến phản kích đứng chân chưa vững ở vòng ngoài (đặc biệt là khu vực ngã ba Dầu Giây), những vị trí chưa có công sự và thiếu sự hiệp đồng chặt chẽ với nhau; đồng thời dùng pháo tầm xa bắn phá và khống chế liên tục sân bay Biên Hòa không cho máy bay địch cất cánh, nhằm cô lập hoàn toàn Xuân Lộc với hậu phương duy nhất của chúng (Biên Hòa). Cùng với việc thay đổi cách đánh, trên các hướng chiến dịch, ở mỗi mũi tiến công, lãnh đạo, chỉ huy các cấp đều theo dõi sát diễn biến tình hình, kịp thời chỉ huy đơn vị và phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ với các đơn vị bạn trong quá trình chiến đấu.
Sự thay đổi cách đánh, thay đổi phong cách chỉ đạo, chỉ huy đã tạo ra bước chuyển quan trọng trong thế trận ở Xuân Lộc. Nhờ đó, bộ đội ta đã tổ chức tiến công tiêu hao, tiêu diệt được nhiều sinh lực địch, bẻ gãy các đợt phản kích của chúng, đồng thời bao vây, chia cắt, khống chế mọi ngả đường chi viện, tiếp tế, khiến cho lực lượng địch ở Xuân Lộc bị cô lập hoàn toàn. Trước nguy cơ bị tiêu diệt, lực lượng còn lại của địch buộc phải tháo chạy khỏi Xuân Lộc.
Như vậy là, Chiến dịch Xuân Lộc ở bước chuyển hóa thế trận chẳng những tạo ra và nhân lên sức mạnh tiến công của ta, chọc thủng được tuyến phòng thủ trọng yếu trên hướng Đông Sài Gòn của địch mà còn là sự kế thừa và phát triển những kinh nghiệm từ chiến dịch Biên giới vào Thu - Đông năm 1950(4) trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Bốn là, bài học về phát huy thế tiến công chiến lược, chớp thời cơ giành thắng lợi. Thắng lợi của đòn tiến công chiến lược Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng đã phá vỡ thế trận chiến lược của quân đội Sài Gòn, tạo ra bước đột biến “một ngày bằng hai mươi năm”, mở ra khả năng giành thắng lợi cuối cùng của quân và dân ta. Trong bối cảnh đó, phát huy thế tiến công chiến lược chung trên toàn Miền, chớp thời cơ, Bộ tư lệnh Miền đã chủ động mở chiến dịch tiến công Xuân Lộc nhằm tạo ra thế trận vững chắc cho đòn đánh quyết định, đập tan sự phản kháng cuối cùng của địch, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thu non sông về một mối.
Về phía địch, trong tuyệt vọng, chúng dồn sức, tập trung lực lượng và phương tiện chiến tranh còn lại chống trả hòng ngăn chặn bước tiến của quân ta và trên thực tế, cuộc chiến tại Xuân Lộc đã diễn ra vô cùng ác liệt. Phát huy tư tưởng chiến lược tiến công, bằng ý chí và nghị lực kiên cường, các lực lượng tham gia chiến dịch đã vượt qua những thử thách, hy sinh to lớn, chiến đấu dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, thực hiện thắng lợi mục tiêu của chiến dịch. Chiến thắng Xuân Lộc đã mở toang “cánh cửa thép”, tạo thế và tiếp tục tạo thời cơ lớn đưa lực lượng hướng Đông, cùng các hướng khác tiến vào giải phóng Sài Gòn - Gia Định.
Có thể nói, việc phát huy thế tiến công chiến lược trong cuộc Tổng tiến công mùa Xuân 1975 nói chung, trong Chiến dịch Xuân Lộc nói riêng được thực hiện trên cơ sở nắm bắt diễn biến chiến trường, lường định và đánh giá đúng âm mưu và thủ đoạn của đối phương, chọn thời điểm tiến công và tổ chức lực lượng, thế trận phù hợp. Nói như vậy để thấy, khi thời cơ và thế tiến công chiến lược xuất hiện thì cần phải chớp lấy. Chiến dịch Xuân Lộc đã thể hiện rõ điều đó. Và, chính bởi vậy, Chiến thắng Xuân Lộc được gắn liền với thắng lợi trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
*
*** * **

Đại thắng mùa Xuân 1975 mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, là kết tinh của sức lực và trí tuệ, kinh nghiệm và máu xương của biết bao đồng bào, chiến sĩ cả nước. Chiến thắng Xuân Lộc là một trong những điểm nhấn của mùa Xuân toàn thắng ấy. Đó là trận đánh cam go, ác liệt, nhưng cũng đầy mưu trí và sáng tạo. Bài học rút ra từ cuộc chiến năm xưa vẫn nguyên giá trị để nghiên cứu, vận dụng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam*XHCN hiện nay.
Thượng tướng*NGUYỄN THÀNH CUNG
Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng

----------------
(1)*Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, tập 36, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004, tr. 95.
(2)*Dẫn theo Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Tổng hành dinh trong mùa Xuân toàn thắng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr.267.
(3) Chỉ trong 3 ngày đầu chiến đấu, Sư đoàn 7 bị thương vong 300 cán bộ, chiến sĩ; Sư đoàn 341 bị thương vong 1.200 cán bộ, chiến sĩ; sáu xe tăng bị phá hủy; pháo 85mm và 57mm hỏng gần hết. Dẫn theo Bộ Quốc phòng-Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Lịch sử kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975) - Tập VIII - Toàn thắng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, tr. 384.
(4)*Trong chiến dịch Biên giới 1950, ta chọn cứ điểm Đông Khê, cách thị xã Cao Bằng 50km về phía nam để tiến công. Quân địch ở Cao Bằng bị bao vây, cắt đứt với hậu phương địch, cuối cùng, buộc chúng phải rút khỏi Cao Bằng




http://qdnd.vn/qdndsite/vi-VN/61/43/301/301/301/185594/Default.aspx
Do Diễn đàn Quân đội nhân dân biên tập

5. Đai thắng mùa Xuân 1975 ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 với trận mở đầu Buôn Ma Thuột và Chiến dịch Tây Nguyên, tiếp đó là Chiến dịch Huế - Đà Nẵng, cuối cùng là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã kết thúc hoàn toàn thắng lợi, sau gần hai tháng liên tục chiến đấu ác liệt của quân và dân ta. Với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nối tiếp cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cộng lại thành 30 năm ròng rã chiến tranh cách mạng, đúng 11 giờ 30 ngày 30-4-1975, cờ cách mạng tung bay trên phủ Tổng thống nguỵ quyền. Thành phố Sài Gòn được giải phóng. Chiến dịch Hồ Chí Minh đã toàn thắng. Cả dân tộc ta vang khúc khải hoàn “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh, vào thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang gay go, trong Di chúc của mình, Người đã khẳng định: “Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất…Nước ta có vinh dự lớn là một nước nhỏ mà đã anh dũng đánh thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ; và đã góp phần xứng đáng vào phong trào giải phóng dân tộc”. Từ một đất nước bị thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm chiếm, từ một dân tộc bị nô lệ, Việt Nam đã giành lại nền độc lập dân tộc sau gần một thế kỷ mất nước và trở thành một quốc gia độc lập, thống nhất, có đầy đủ chủ quyền được quốc tế thừa nhận… Với đại thắng mùa Xuân năm 1975, nhân dân ta đã vĩnh viễn thoát khỏi ách nô dịch của các nước đế quốc, đất nước vĩnh viễn thoát khỏi họa bị chia cắt, giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước, bảo vệ những thành quả bước đầu của cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đưa cả nước bước vào kỷ nguyên mới: kỷ nguyên độc lập, tự do, thống nhất và chủ nghĩa xã hội; đứng vào hàng ngũ các quốc gia, dân tộc tiên phong trên thế giới. Qua Đại thắng mùa Xuân năm 1975, Đảng ta, nhân dân ta, quân đội ta được rèn luyện cả về phẩm chất lẫn tài năng, càng nhận thức sâu sắc hơn vị trí và sức mạnh của mình trong thời đại mới. Qua đại thắng mùa Xuân năm 1975, vị thế và uy tín của Việt Nam được nâng lên ngang tầm các nước, các dân tộc trên thế giới. Đại thắng mùa Xuân năm 1975 là sự kiện quan trọng vừa đánh dấu một mốc son chói lọi trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, lại còn có ý nghĩa quốc tế to lớn. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta thắng lợi đã thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc bị áp bức trên thế giới đứng lên dũng cảm đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân cũ và mới. Cuộc chiến đấu đó còn cống hiến cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới những bài học kinh nghiệm quý báu, một giá trị tinh thần có sức mạnh to lớn, đem lại cho họ niềm tin trong cuộc đấu tranh tự giải phóng khỏi xiềng xích của chủ nghĩa đế quốc. Đúng như Trung ương Đảng Cộng sản Réunion đã khẳng định: “Nhờ thắng lợi này của nhân dân Việt Nam, từ nay một kỷ nguyên mới đã mở ra cho phòng trào của các lực lượng giải phóng dân tộc toàn thế giới, mở ra triển vọng dành nhiều thắng lợi mới cho tự do, độc lập dân tộc, tiến bộ xã hội, hoà bình và chủ nghĩa xã hội” (1) Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam đã góp phần bảo đảm hoà bình thế giới. Thất bại ở Việt Nam, buộc đế quốc Mỹ phải lùi một bước về chiến lược, phải thay đổi phương thức làm bá chủ thế giới, tránh “một Việt Nam thứ hai”. Với thất bại của Mỹ ở Việt Nam, hoà bình chung trên thế giới được bảo đảm. Đối với thời đại, dân tộc Việt Nam là dân tộc thuộc địa đầu tiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đã đánh bại hai cuộc chiến tranh xâm lược của Pháp và Mỹ, góp phần quan trọng cùng với loài người tiến bộ làm sụp đổ chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới và mở đầu việc đánh bại chủ nghĩa thực dân mới của đế quốc Mỹ. Dân tộc Việt Nam đã cùng với nhân dân ba nước Đông Dương đập tan cuộc phản công lớn nhất của chủ nghĩa đế quốc từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, góp phần làm chuyển biến tương quan lực lượng có lợi cho phong trào cách mạng thế giới. Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta mãi mãi gắn liền với tên tuổi Chủ tịch Hồ Chí Minh - ngọn cờ tất thắng và linh hồn của sự nghiệp kháng chiến giành độc lập dân tộc. Nghị quyết của Tổ chức giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên hợp quốc (UNESCO) về kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “…Xét thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh là một biểu tượng kiệt xuất về quyết tâm của cả một một dân tộc, đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân tộc vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội”. Thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân ta, tiêu biểu là cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đã được Đại hội lần thứ IV của Đảng đánh giá: “Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đã đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ 20, một sự kiện có tầm vóc quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc” (2) Thắng lợi lịch sử của nhân dân ta trong 30 năm chiến tranh cách mạng, nói chung, và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nói riêng, đã chỉ rõ và khẳng định một chân lý: “ Trong thời đại ngày nay, một dân tộc đất không rộng lắm, người không đông lắm, kinh tế kém phát triển, song đoàn kết chặt chẽ và đấu tranh kiên cường, mưu trí dưới sự lãnh đạo của một Đảng Mác-Lênin có đường lối và phương pháp cách mạng đúng đắn, sáng tạo, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại, thì hoàn toàn có thể đánh bại mọi thế lực xâm lược, dù đó là những đế quốc đầu sỏ”. Dân tộc Việt Nam đã từng làm nên Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa, Cách mạng Tháng Tám 1945, Điện Biên Phủ năm 1954, Đại thắng mùa xuân năm 1975, làm nên thắng lợi của sự nghiệp đổi mới muôn vàn khó khăn, thử thách, nhất định sẽ vươn tới những đỉnh cao mới trong hành trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. CHÚ THÍCH: (1) Sức mạnh Việt Nam-NXB QĐND-HN-1977-tr191 (2) Đảng Cộng sản Việt Nam: Báo cáo Chính trị của BCH TƯ Đảng tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IV. NXB Sự thật-HN-tr 5-6. Chính Luận

6. Đại thắng mùa xuân - Động lực và niềm tin ( 2/5/2009) (Tạp chí Ban tuyên giáo số 4, 2/5/2009) Đại thắng mùa xuân 1975 là bản hùng ca kết thúc hơn 20 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta. Chiến công này được coi là một trong những chiến công trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc. Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975 là bước phát triển ở giai đoạn chín muồi trong toàn bộ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, là kết quả hợp thành của tất cả các lực lượng, yếu tố làm nên sức mạnh tất thắng của cả dân tộc. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đã diễn ra với tốc độ “một ngày bằng 20 năm”. Chỉ trong 55 ngày đêm, với sức mạnh áp đảo cả về quân sự và chính trị, với lối đánh hết sức táo bạo, quả cảm, sáng tạo và thần tốc, quân và dân ta đã giành được toàn thắng bằng ba chiến dịch lịch sử: Chiến dịch Tây Nguyên mở đầu bằng trận đánh Buôn Ma Thuột, giải phóng toàn bộ Tây Nguyên; Chiến dịch Huế-Đà Nẵng quét sạch địch ở ven biển miền Trung và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng Sài Gòn Gia Định và các tỉnh còn lại ở Nam Bộ. Hơn một triệu quân ngụy và cả bộ máy ngụy quyền bị đập tan. Chế độ thực dân mới được Mỹ dốc sức xây dựng qua 5 đời Tổng thống hoàn toàn sụp đổ. Với Đại thắng mùa xuân và thắng lợi trọn vẹn của cuộc kháng chiến thần thánh chống đế quốc Mỹ, đất nước ta bước vào một kỷ nguyên mới: Tổ quốc hoàn toàn tự do, độc lập; nhân dân ta giành lại trọn vẹn chủ quyền dân tộc, quyền làm chủ hoàn toàn đối với đất nước thân yêu của mình. Toàn dân tộc được sống trong hòa bình, độc lập, tự do và thống nhất, cùng đi lên chủ nghĩa xã hội. Ước mơ cháy bỏng của Bác Hồ “Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn” đã trở thành sự thật. Từ Điện Biên Phủ 1954 đến Đại thắng mùa xuân 1975, trải qua 21 năm chiến đấu gian khổ và oanh liệt, nhân dân ta đã đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược thực dân mới với quy mô lớn nhất, thời gian dài nhất và ác liệt nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Thắng lợi của nhân dân ta chứng tỏ một chân lý vĩ đại: Trong thời đại ngày nay, một dân tộc dù nhỏ nhưng đoàn kết và kiên quyết chiến đấu, có đường lối chính trị quân sự đúng đắn, biết phát huy đầy đủ tiềm lực mọi mặt của đất nước lại tranh thủ được sự đồng tình và ủng hộ quốc tế thì hoàn toàn có khả năng đánh thắng chiến tranh xâm lược dưới mọi hình thức của chủ nghĩa đế quốc, kể cả đế quốc Mỹ, tên đế quốc đầu sỏ, làm phá sản triệt để mọi mưu đồ thực dân cũ và mới của chúng, giành độc lập hoàn toàn cho Tổ quốc, giành hòa bình chân chính trong độc lập, tự do. Thời gian càng lùi xa chúng ta càng có điều kiện để nhìn nhận rõ hơn tầm vóc của chiến công lịch sử và thấm nhuần sâu sắc chân lý vĩ đại ấy. Đây chính là động lực và niềm tin để chúng ta tiếp tục công cuộc đổi mới thắng lợi, chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, đưa đất nước tiến lên vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ và văn minh”. Sau hơn 20 năm đổi mới, đất nước ta đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, đồng thời rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu để tiếp tục đưa đất nước vượt qua khó khăn, thách thức tiến lên vững chắc trong sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa. Tuy nhiên, cần thấy rằng việc nghiên cứu, tìm hiểu và vận dụng kho tàng kinh nghiệm từ cuộc kháng chiến vĩ đại và thần thánh sẽ giúp chúng ta giải quyết nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn của công cuộc đổi mới hôm nay. Có thể nói sự nghiệp chống Mỹ cứu nước là đỉnh cao sáng chói nhất của nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện của Đảng ta. Trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của cách mạng và chiến tranh cách mạng Việt Nam, phát huy sức mạnh của khối đại doàn kết toàn dân, đoàn kết quốc tế, đoàn kết ba dân tộc trên bán đảo Đông Dương; sự kế thừa và phát huy lên tầm cao mới truyền thống đánh giặc giữ nước và nghệ thuật quân sự Việt Nam, Đảng ta đã lãnh đạo quân dân cả nước giành chiến thắng. Đường lối giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng ở hai miền khác nhau, cùng nhằm mục tiêu chung là đánh thắng giặc Mỹ, giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc và thống nhất Tổ quốc đã tập hợp được ý chí và lực lượng của toàn dân, động viên cao độ tinh thần dũng cảm, tài năng, mưu trí, sáng tạo của các tầng lớp nhân dân và LLVT cả nước. Bên cạnh sức mạnh nội lực được huy động tối đa, chúng ta còn tranh thủ được sự ủng hộ và giúp đỡ của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, phong trào giải phóng dân tộc, nhân dân yêu chuộng hòa bình và công lý trên toàn thế giới kể cả nhân dân Mỹ. Trong suốt 21 năm, với cuồng vọng nghiền nát lực lượng cách mạng ở miền Nam và đẩy lùi miền Bắc trở lại thời kỳ đồ đá, đế quốc Mỹ đã tung vào nước ta một đội quân viễn chinh hơn 60 vạn tên gồm quân Mỹ và quân của 5 nước chư hầu làm nòng cốt cho hơn một triệu quân ngụy. Riêng về quân Mỹ, có lúc chúng huy động cao nhất tới 68 % bộ binh, 60% lính thủy đánh bộ, 32% lực lượng không quân chiến thuật, 50% lực lượng không quân chiến lược. Nếu tính cả số quân đóng ở nước ngoài tham chiến ở Việt Nam thì chúng đã sử dụng hơn 80 vạn quân Mỹ và trong suốt cuộc chiến tranh đã động viên tới 6 triệu lượt binh sỹ Mỹ, ném xuống đất nước Việt Nam tới 7 triệu 850 nghìn tấn bom và tiêu tốn hơn 352 tỉ đô-la. Ngoài ra chúng còn dùng những phát minh KHKT mới nhất để gây vô vàn tội ác hủy diệt đối với nhân dân ta. Tuy nhiên, bộ máy chiến tranh khổng lồ đó đã thất bại. Điểm lại tính chất và quy mô của cuộc chiến tranh, chúng ta càng thấy rõ tầm vóc vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc. Đồng thời càng thấy rõ giá trị những kinh nghiệm được đúc kết bằng xương máu, trí tuệ của Đảng ta, nhân dân ta, quân đội ta và đồng bào chiến sĩ cả nước. Một trong những bài học kinh nghiệm của cuộc kháng chiến chống Mỹ đã được Đảng ta tiếp thu, vận dụng vào công cuộc đổi mới trong hơn 20 năm qua chính là bài học về sự kiên định mục tiêu và tinh thần độc lập, tự chủ. Nhiều nhà lãnh đạo, nhà nghiên cứu đã có những phân tích sâu sắc về vấn đề này và đều khẳng định: Trong bối cảnh tình hình thế giới có những diễn biến cực kỳ phức tạp như thời gian qua, đặc biệt là sự sụp đổ của Liên Xô và hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu, sự tiến công mạnh mẽ của các thế lực thù địch và phản động vào chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản, Việt Nam đã khó lòng đứng vững nếu không kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, không giữ vững tinh thần độc lập tự chủ trong việc đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh”. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, khi xảy ra những cơn động đất chính trị ở Liên Xô và Đông Âu, không phải không có những tư tưởng bi quan, dao động, hoài nghi về mục tiêu lý tưởng, hoài nghi về con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội mà Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn. Với thái độ kiên định về mục tiêu, tự chủ và sáng tạo, Đảng ta đã tập trung cao trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, trên cơ sở khoa học, đánh giá đúng tình hình trong nước, thế giới, thẳng thắn rút bài học kinh nghiệm, phân tích những thiếu sót sai lầm của chính mình và các nước đề ra đường lối đúng đắn với bước đi thích hợp trong tiến trình đổi mới đất nước. Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân tiến hành kháng chiến chống Mỹ cứu nước trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn, có lúc tình hình trong nước và thế giới có nhiều mặt không thuận, có thời điểm thử thách gay gắt, rất dễ ngả nghiêng, dao động, nảy sinh những quan điểm và cách nhìn nhận khác nhau về đường lối, phương pháp và cách thức tiến hành chiến tranh. Nhờ sự kiên định, vững vàng, ý chí và đường lối độc lập tự chủ, sáng tạo, chúng ta đã xây dựng quyết tâm và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng và động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân bền bỉ chiến đấu, hy sinh, vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đưa cuộc kháng chiến đến toàn thắng. Với đường lối xuất phát từ cội nguồn chân lý “Không có gì quý hơn độc lập tự do” và tư tưởng “dân là gốc”, “cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”, Đảng ta đã tập hợp và phát huy được sức mạnh vĩ đại của quần chúng cách mạng, đoàn kết toàn dân, khơi dậy mạch nguồn trí tuệ, sáng tạo của đảng viên, cán bộ, chiến sĩ quân đội, LLVT và toàn dân, tạo sức mạnh vô địch của chiến tranh nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Kiên định mục tiêu và giữ vững độc lập tự chủ trở thành bài học xương máu của Đảng ta, nhân dân ta từ trước đến nay và mãi mãi về sau. Rất nhiều học giả và các nhà nghiên cứu chính trị, lịch sử Việt Nam cận đại thống nhất ý kiến rằng, khi nào Đảng ta kiên định mục tiêu và giữ vững độc lập tự chủ thì tránh được vấp váp, sai lầm, đề ra đường lối cách mạng đúng, phát huy, tập hợp và khơi dậy được sức mạnh, trí tuệ, sáng tạo của nhân dân, tiến hành cách mạng thành công. Kinh nghiệm đó đúng trong lãnh đạo, chỉ đạo chiến tranh và cũng rất đúng trong lãnh đạo xây dựng, phát triển kinh tế thời bình, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bài học kinh nghiệm có giá trị khác chính là phát huy cao nhất sức mạnh đại đoàn kết toàn dân. Đại thắng mùa xuân và thằng lợi hoàn toàn của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước được làm nên bởi sức mạnh đoàn kết chiến đấu của toàn dân Việt Nam theo chân lý sáng ngời “Không có gì quý hơn độc lập tự do”, là sức mạnh của lòng yêu nước, ý chí khát khao độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của lớp lớp các thế hệ người Việt Nam. Với tinh thần “cả nước một lòng”, “toàn dân đánh giặc”, “giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh”, “còn cái lai quần cũng đánh”… nhân dân ta từ Bắc chí Nam đã thực sự biến mỗi làng xóm, đường phố thành một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và đặc biệt trong trận Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975 chúng ta đã phát huy cao độ sức mạnh chính trị-tinh thần, được coi là chỗ mạnh tuyệt đối của ta, để giành chiến thắng. Nhờ động lực vĩ đại về chính trị - tinh thần, trong trận quyết chiến chiến lược lịch sử, chúng ta đã động viên cao nhất nhân lực, vật lực, tài lực để giành thắng lợi cuối cùng, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Chiến sĩ và đồng bào cả nước đã cố gắng cao nhất, mưu trí và sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn trở ngại, lập nên những kỳ tích đáng từ hào trên các chiến trường, các mặt đấu tranh. Ngày nay, chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc của Đảng ta cũng đang có sức tập hợp lớn lao, huy động mọi cố gắng và nỗ lực của các tầng lớp nhân dân trong nước và kiều bào ta ở nước ngoài chiến thắng đói nghèo, chiến thắng nghèo nàn lạc hậu, cả dân tộc chung tay góp sức xây dựng đất nước ta “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”, đúng như mong ước của Bác Hồ “Còn non, còn nước, còn người. Thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay”. Chiến tranh có quy luật của chiến tranh và xây dựng hòa bình có quy luật của xây dựng hòa bình nhưng bảo bối lớn nhất vẫn là dựa vào dân, huy động sức dân, phát huy tài năng, trí tuệ sáng tạo của nhân dân. Mọi chủ trương, đường lối, cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước đều phải nhằm tới đích phát huy cao nhất sức mạnh của toàn dân trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của cách mạng. Không chỉ trên lời nói mà bằng việc làm và hành động cụ thể, cán bộ, đảng viên, làm bất cứ việc gì đều phải nghĩ đến dân, thực sự vì dân và nêu cao trách nhiệm phụng sự nhân dân. Đảng thực sự lấy dân làm gốc, coi dân là gốc mới phát huy được sức mạnh đoàn kết của cả dân tộc. Cả trong chiến tranh và trong xây dựng hòa bình, động lực chính trị-tinh thần đều phải được coi trọng. Trong quá trình xây dựng đường lối đổi mới và thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước chúng ta đã khắc phục từng bước tình trạng duy ý chí, chú ý thích đáng đến lợi ích vật chất, quan tâm khuyến khích và động viên bằng vật chất, giải quyết hài hòa lợi ích Nhà nước, tập thể, cộng đồng xã hội và lợi ích cá nhân nhưng không xem nhẹ động lực chính trị tinh thần. Cần làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng, khích lệ lòng tự hào, tự tôn dân tộc, xây dựng quyết tâm của cả dân tộc thực hiện thắng lợi mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, nhanh chóng đưa đất nước ra khỏi tình trạng đói nghèo, lạc hậu, chậm phát triển, khẳng định bản lĩnh trí tuệ, phẩm chất, tài năng và trí thông minh, sáng tạo của con người Việt Nam. Cần làm cho thế hệ hôm nay có động cơ phấn đấu vươn lên lập nên những kỳ tích mới trong lao động, phát triển kinh tế, nghiên cứu khoa học kỹ thuật và khoa học công nghệ, sáng tạo văn hóa, văn học nghệ thuật… không hổ thẹn với những chiến công lịch sử mà cha ông đã lập nên trong các cuộc kháng chiến từng được cả thế giới ngợi ca và khâm phục. Mỗi người dân Việt Nam, mỗi gia đình Việt Nam đều đã có những đóng góp hy sinh lớn lao để giành lại độc lập dân tộc, giành lại toàn vẹn chủ quyền đất nước, thống nhất Tổ quốc thì nay quyết giữ vững những thành quả cách mạng ấy, trân trọng sự hy sinh và cống hiến lớn lao ấy, tiếp tục phấn đấu cao nhất vì sự nghiệp phát triển đất nước, thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn minh, đồng bào trên mọi miền đất nước có cuộc sống vật chất và tinh thần với chất lượng ngày một nâng lên. Đại thắng mùa xuân 1975 đi vào lịch sử nước ta như một chiến công hiển hách sánh cùng Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa…có sự đóng góp to lớn của các LLVT nhân dân anh hùng bao gồm ba thứ quân, với quân đội nhân dân hùng mạnh, LLVT quần chúng rộng khắp, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, có bản chất cách mạng hết sức tốt đẹp và truyền thống quyết chiến quyết thắng, ngày càng nắm vững khoa học kỹ thuật quân sự hiện đại, vận dụng thành thạo nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân. Trong đại thắng mùa xuân 1975, cùng với sự nổi dậy của nhân dân, của LLVT địa phương, các cánh quân của bộ đội chủ lực đã thần tốc táo bạo, chắc thắng vượt qua mọi hiểm nguy, tiến thẳng vào sào huyệt cuối cùng của chế độ ngụy quyền Sài Gòn, góp phần quyết định kết thúc thắng lợi chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Lực lượng vũ trang ta sở dĩ có sức mạnh vô địch, chiến thắng được quân đội của các nước đế quốc đầu sỏ, lắm tiền, nhiều của, vũ khí tối tân hiện đại là do có sự lãnh đạo và giáo dục của Đảng, gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân che chở, đùm bọc giúp đỡ và phối hợp chiến đấu. Đảng và Nhân dân ta mãi mãi tự hào về quân đội nhân dân anh hùng. Ngày nay trong công cuộc đổi mới, phát huy truyền thống của quân đội cách mạng được Đảng và Bác Hồ kính yêu sáng lập và rèn luyện, được nhân dân trìu mến vinh danh là “Bộ đội Cụ Hồ”, quân đội ta thực hiện tốt chức năng của đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia vừa góp phần phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phòng chống bão lũ, thiên tai, làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn… Bài học quan trọng trong những năm đổi mới vừa qua là trong khi coi nhiệm vụ phát triển kinh tế là trong tâm phải thường xuyên chú trọng nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc gắn liền với bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ sự ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng và phát triển. Cần đặc biệt quan tâm xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng cho quân đội nhân dân, bảo đảm quân đội tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân và sự nghiệp đổi mới, chăm lo xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đủ sức hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ Đảng và nhân dân giao phó. Chúng ta mãi mãi tự hào về Đại thắng mùa xuân 1975, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc – kỷ nguyên nhân dân ta hoàn toàn làm chủ vận mệnh của mình, xây dựng cuộc sống mới trên toàn bộ Tổ quốc thân yêu. Đại thắng mùa xuân 1975 là mốc son chói lọi trong lịch sử nhưng không hoàn toàn thuộc về quá khứ, trái lại luôn đồng hành cùng chúng ta trong công cuộc đổi mới. Đó là niềm khích lệ và cổ vũ chúng ta đi tới. Đó là động lực và niềm tin để chúng ta vượt qua thử thách và khó khăn trên đường cách mạng. Những bài học của Đại thắng mùa xuân 1975 không cũ, vẫn còn nguyên giá trị trong công cuộc đổi mới hôm nay./. Phúc Nguyên

7. Ca dao về đại thắng mùa xuân 1975

10:37', 29/4/ 2004 (GMT+7)

Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 đã để lại nhiều bài học quý báu. Đòn quân sự, bắt đầu từ trận đánh Buôn Ma Thuột đã chứng minh sức mạnh của một đội quân trăm trận trăm thắng. Cao trào nổi dậy của nhân dân, từ Quảng Trị đến Cà Mau, từ cao nguyên đến đồng bằng sông Cửu Long lại thêm một lần làm sáng rõ cái chân lý này: Sức mạnh nhân dân - cơn bão lớn. Tập ca dao "Tiếng ca xuân toàn thắng" của Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, ấn hành năm 1976, đã cho in một số bài về sức mạnh và niềm vui lớn của nhân dân. Những cuộc nổi dậy tại chỗ của quần chúng, kết hợp với đòn quân sự, bao giờ cũng đẩy kẻ địch vào thế lúng túng, bị động, vào đất chết. Đây là bài ca dao của Bích Thủy: Đứng ngồi, ngồi đứng mong chờ Trong đêm màu đỏ lá cờ bừng lên Bỗng nghe đất chuyển, pháo rền Chúng em băng đỏ đeo liền cánh tay Cắt đ­ường mà chạy như ­ bay Luồn vào bốt địch cắm ngay lá cờ Địch đang hoảng hốt bất ngờ Chợt thấy lá cờ, ném súng chạy re Chúng em l­ượm súng vác về Gặp anh giải phóng trên xe đang cười. Liên tục nổi dậy, từ vùng này tới vùng khác, cùng với tiếng súng nghiêng trời là tiếng hô dậy đất của hàng triệu trẻ già trai gái. Khí thế bốc cao như­ lửa cháy, không sức mạnh nào cản ngăn đư­ợc. Như­ sấm rền, như­ thác đổ, đấy là hình tư­ợng về sự nổi dậy khắp nơi: từ thôn ấp tới thành thị, từ vùng tạm bị chiếm đến vùng giáp ranh. Cây bút Vũ Thanh gieo tám câu ca dao sôi động: Cờ bay trên tháp xe tăng Rùng rùng xe chạy nối hàng cờ bay Quân thù về súng, giơ tay Cờ anh giải phóng cắm ngay tr­ước đền Cờ về nổi dậy ấp thôn Nhân dân như thác đổ dồn thành sông Tiếng reo dậy núi, vang đồng Lá cờ giải phóng đỏ hồng bay cao. "Nhân dân như­ thác đổ dồn thành sông". Vâng sức mạnh ấy đã kết lưới trời, tấm lư­ới khổng lồ đã giăng ra, kẻ địch chạy đâu cho thoát. Nhân dân đã kết l­ưới trời Những quân bán nư­ớc, hại nòi thoát đâu? Mỹ thua, Mỹ cút xuống tàu Ngụy nhào, ngụy phải cúi đầu giơ tay. . . (Trường Xuân) Ngày 30 tháng 4 năm 1975 đã đi vào lịch sử của dân tộc. Nước Việt Nam thống nhất, mở ra một trang mới đầy sức xuân. Nhân dân - những ng­ười làm nên lịch sử - hết sức vui mừng trước viễn cảnh sáng tươi của Tổ quốc. Bài ca dao do Lê Viên sáng tác như­ reo mừng, như cất cao tiếng hát trong ngày vui đại thắng này: Con ơi, đốt pháo ăn mừng Mừng xuân thống nhất mở trang sử đầu Từ Lạng Sơn đến Cà Mau Dựng xây đất nước mạnh giàu vui chung Đời con vui dưới trời hồng Nước non vĩnh viễn sống trong hòa bình. . Thùy Dung 8. Đại thắng mùa xuân 1975: Bí mật, bất ngờ, đánh thắng vào đầu não địch GiadinhNet - Gần bước sang tuổi 80 nhưng Trung tướng Nguyễn Hải Bằng, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 316 tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh, vẫn rất minh mẫn. Nhắc về những năm tháng hào hùng cách đây 35 năm, ông xúc động, mắt sáng ngời kể về những ngày tháng trên chiến trường gian khổ nhưng oanh liệt. Bí mật, bất ngờ Tháng 3/1975, ông là Sư đoàn phó Sư đoàn 316, đơn vị được giao nhiệm vụ đánh trận mở màn Buôn Ma Thuột. Thời gian dự kiến giải phóng thị xã diễn ra trong 3 ngày nhưng trên thực tế, chỉ trong một ngày rưỡi, quân ta đã làm chủ Buôn Ma Thuột. Nhớ lại trận đánh này, Trung tướng Nguyễn Hải Bằng cho rằng, trận mở màn tiến công chiến thuật thắng lợi này mang ý nghĩa của tầm chiến lược. Bởi lẽ, đây là trận then chốt quyết định của chiến dịch - chiến lược Tây Nguyên, tạo ra thời cơ đột biến mở đầu cho cuộc Tổng tiên công nổi dậy mùa Xuân 1975. Nhớ lại trận đánh, Trung tướng Hải Bằng tâm sự: "Là người chỉ huy, khi nhận nhiệm vụ đánh vào thị xã, một mục tiêu khá mới lạ vì bộ đội ta đến lúc ấy mới chỉ quen đánh ở địa hình rừng núi là chính. Do vậy, quá trình chuẩn bị, các đơn vị đã tiến hành "huấn luyện tại chỗ", dùng cây cối ghép thành nhà, mục tiêu, xây dựng các dãy phố giả định... để anh em quen dần, khi tiến vào đô thị thật khỏi bỡ ngỡ". Theo ông, kỷ luật hành quân (sư đoàn phải hành quân chặng đường dài, vượt hàng nghìn km từ Nghệ An vào), công tác dân vận khéo, được nhân dân chở che, đùm bọc và sự thành công vượt bậc của công tác nghi binh, lừa địch đã góp phần tạo nên thắng lợi của chiến dịch. Trận Buôn Ma Thuột - trận đánh mở màn có ý nghĩa quyết định thắng lợi. (Ảnh Tư Liệu) Câu chuyện ông kể lại, chúng tôi thấy vẫn vẹn nguyên tính thời sự và rất bổ ích cho công tác huấn luyện hôm nay. Chẳng hạn, để hành quân vượt qua đường 14 nơi địch đang án ngữ, đơn vị đã bí mật lót nilon lên mặt đường, khi đi qua thì thu lại, không cho địch phát hiện dấu vết khác thường. Để giữ bí mật, bộ đội đã chấp hành nghiêm quy định, rèn bản lĩnh, ý chí tuyệt vời, nhiều đồng chí thèm thuốc lắm nhưng không hề có gợn khói nào... Bản lĩnh, ý chí gắn liền với kỷ luật chiến đấu, chấp hành nghiêm mệnh lệnh, chủ trương của cấp trên cũng được ông nhấn mạnh. Trung tướng Nguyễn Hải Bằng cho rằng, cách đánh trong từng trận và toàn chiến dịch trên tinh thần "bí mật, bất ngờ, đánh thẳng vào mục tiêu đầu não của địch". Trên thực tế, khi tiến công Buôn Ma Thuột, các mũi, hướng đều nhằm thẳng vào mục tiêu trọng yếu phía trong, nơi đầu não của kẻ địch, trên đường hành tiến, nếu gặp các chốt, cao điểm cản đường mới "nhổ bỏ", khi giải quyết xong mục tiêu quan trọng mới quay trở lại, giải quyết gọn, sạch vòng ngoài. Dùng tiền địch nuôi thương binh Sau khi giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột, rất nhiều thương binh, bệnh binh nhẹ được cấp trên quyết định giữ lại điều trị tại bệnh xá của các đơn vị và bệnh xá Sư đoàn, nhằm bảo đảm quân số, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ chiến đấu. Mặt khác, hầu hết số cán bộ, chiến sĩ bị thương đều không muốn đi điều trị tại các bệnh viện tuyến trên, vì sợ bị cắt quân số không được tham gia chiến đấu tiếp.  Trong tình thế ấy, chỉ huy Sư đoàn 316 chưa biết giải quyết bằng cách nào? Bởi lẽ, nếu để anh em ở lại dưỡng thương tại đơn vị thì không yên tâm, vì lúc đó sư đoàn không có nguồn kinh phí hoặc vật chất gì đáng kể để bồi dưỡng. Nếu kiên quyết chuyển thương binh lên tuyến trên điều trị thì ảnh hưởng đến quân số. Ban chỉ huy Sư đoàn có ý định dùng số tiền ta thu được trong ngân hàng và các công sở của địch ra thị xã mua thực phẩm và thuốc chữa bệnh cho anh em. Nhưng cũng có không ít ý kiến cho rằng: Muốn sử dụng số tiền đó phải được sự đồng ý của Bộ Tư lệnh Mặt trận, kẻo "mang tiếng" là tùy tiện sử dụng chiến lợi phẩm. Đang loay hoay chưa biết làm cách nào thì đồng chí Văn Tiến Dũng đến thăm Sư đoàn, chỉ huy đơn vị báo cáo xin phép được sử dụng khoản tiền chiến lợi phẩm để mua thuốc men và một số thực phẩm bồi dưỡng cho anh em thương binh, bệnh binh. Không những đồng ý, mà đồng chí Văn Tiến Dũng còn phê bình chỉ huy Sư đoàn là máy móc, không linh hoạt trong cách giải quyết. Cách làm trên, không những giúp số thương binh, bệnh binh nhanh chóng phục hồi sức khỏe, mà còn bảo đảm quân số để sư đoàn hoàn thành tốt các nhiệm vụ, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Nhân dân Sài Gòn xuống đường mừng chiến thắng.  (Ảnh Tư Liệu) Những ngày tháng hào hùng Trung tướng Nguyễn Hải Bằng kể: "Chiều 26/4/1975, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử bắt đầu. Quân đoàn 3 đảm nhiệm tiến công hướng Tây Bắc - hướng chủ yếu của chiến dịch. Quân đoàn 1 tiến công theo hướng Đông Bắc. Quân đoàn 2 đảm nhiệm hướng Đông Nam. Quân đoàn 4 đánh từ hướng Đông. Binh đoàn 232 đánh hướng Nam. Các đơn vị đặc công, biệt động được huy động đánh chiếm những cây cầu trên các trục giao thông, đảm bảo cho những binh đoàn bộ binh được tăng cường, tăng thiết giáp thọc sâu đánh chiếm các mục tiêu trọng yếu trong nội đô như Sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tổng tham mưu, Dinh Độc Lập, Biệt khu Thủ đô, Tổng nha cảnh sát... Để phối hợp với các Sư đoàn trong Quân đoàn và các hướng của Chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu đánh Sài Gòn, đêm 26/4, Sư đoàn 316 triển khai toàn bộ lực lượng hoạt động xung quanh các căn cứ địch, hình thành thế bao vây chia cắt, giam hãm quân địch và sẵn sàng tiêu diệt Sư đoàn 25 Ngụy. Trung đoàn 148 sẵn sàng đánh chiếm lại căn cứ Bầu Nâu - Trà Vinh và tiêu diệt  Trung đoàn 49 (Sư đoàn 25 Ngụy). Trung đoàn 174 đánh chiếm cứ điểm Trung Hưng và Phước Hiệp, Phước Mỹ. Trung đoàn 98 đánh chiếm thị trấn Trảng Bàng và tiêu diệt Trung đoàn 46 (Sư đoàn 25 Ngụy)". Trong tâm tưởng của người lính năm xưa, Trung tướng Nguyễn Hải Bằng vẫn còn nhớ như in về chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Ông cho biết: Tham gia chiến dịch mang tên Bác, Sư đoàn 316 đã hoàn thành nhiệm vụ giam chân và tiêu diệt Sư đoàn 25 Ngụy ở tuyến ngoài gồm Trung đoàn 46, Trung đoàn 49, một Tiểu đoàn của Trung đoàn 50, Thiết đoàn 10 tăng - thiết giáp, Liên đoàn biệt động quân 32, loại khỏi vòng chiến đấu trên 10.000 tên địch và cùng lực lượng địa phương giải phóng hoàn toàn ba huyện Gò Dầu, Trảng Bàng, Củ Chi. Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử kết thúc toàn thắng, Sư đoàn 316 cùng quân dân cả nước mang lá cờ vinh quang của Bác Hồ đến đích cuối cùng, hoàn thành sứ mệnh lịch sử vẻ vang giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, thực hiện trọn vẹn di chúc thiêng liêng của Người. Nguyễn Viết Tôn 9. Đại tướng Võ Nguyên Giáp với Đại thắng mùa xuân 1975 Giải phóng miền Nam là nguyện vọng thiêng liêng của đồng bào miền Nam nói riêng, nhân dân cả nước nói chung, nhất là của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ước mong đó của Người đã được thể hiện trong Nghị quyết tháng 6-1973 của Bộ Chính trị và sau đó, trong Nghị quyết 21, tháng 7 năm 1973, của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. “Tiếp tục con đường bạo lực cách mạng mở đường đi tới thắng lợi cuối cùng…” là nhiệm vụ của cách mạng miền Nam lúc bấy giờ đã được Hội nghị Bộ Chính trị mở rộng (từ 24 tháng 5 đến 30 tháng 6 năm 1973) xác định. (1) Đại tướng Võ Nguyên Giáp khẩn trương thành lập Tổ trung tâm của Cục tác chiến gồm những cán bộ tham mưu chiến lược giỏi, do tướng Văn Tiến Dũng, Tổng tham mưu trưởng, và tướng Lê Trọng Tấn, Phó Tổng tham mưu trưởng, trực tiếp chỉ đạo. Tổ trung tâm có nhiệm vụ nghiên cứu, lập kế hoạch tác chiến chiến lược giải phóng miền Nam. Ngày 18-7-1974, khi chỉ thị cho Tổ trung tâm xây dựng kế hoạch chiến lược cơ bản để thông qua Bộ Chính trị, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã nhấn mạnh: “Xây dựng kế hoạch cơ bản theo hai bước: bước một giành thắng lợi có ý nghĩa quyết định. Đó là lúc ta làm thay đổi hẳn so sánh lực lượng trên chiến trường…; bước hai, trên cơ sở đó, phát triển lên tổng công kích, tổng khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn. Về chọn hướng chiến lược: nên chọn hai hướng: Tây Nguyên và miền Tây Nam Bộ…” (2) Bản kế hoạch chiến lược do Tổ trung tâm dự thảo, qua bảy lần bổ sung, chỉnh lý và được Hội nghị Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương phê duyệt (30-9 đến 8-10-1974). Quyết tâm chiến lược được xác định là giải phóng miền Nam trong hai năm. Năm 1975, quân ta đánh Nam Tây Nguyên và các nơi khác đánh phối hợp. Tây Nguyên là hướng chủ yếu… Thời cơ chiến lược có thể xuất hiện vào đợt hai, sau khi đánh vào Nam Tây Nguyên. Trong bất kỳ tình huống nào cũng không được để lỡ thời cơ chiến lược…” (3) Giải phóng được Tây Nguyên sẽ làm chủ miền Trung, tạo thế chia cắt chiến trường miền Nam, uy hiếp cửa ngõ phía bắc Sài Gòn, mặt khác, cô lập Mặt trận Thừa Thiên -Huế và Đà Nẵng. Tiến công vào Tây Nguyên sẽ có nhiều thuận lợi trong việc triển khai lực lượng và bảo đảm hậu cần. Cánh phía bắc Buôn Ma Thuột đã nối liền với đường vận tải chiến lược 559. Địa hình xung quanh Buôn Ma Thuột ít núi cao, ta triển khai binh khí kỹ thuật dễ dàng. Sau chiến thắng Phước Long, ngày 5-2-1975, Đại tướng Tổng tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng được cử vào Tây Nguyên, trực tiếp chỉ đạo Chiến dịch Tây Nguyên và chuẩn bị cho chiến dịch quyết định cuối cùng. Vào lúc 1 giờ 55 phút sáng ngày 10-3-1975, quân ta nổ súng tiến công Buôn Ma Thuột. Và 11 giờ ngày 11-3-1975, quân ta hoàn toàn làm chủ thị xã Buôn Ma Thuột. Quân địch đã đi vào đúng kế của ta và sa vào thế trận đã được ta bày sẵn. Tâm lý thất bại dẫn đến sự suy sụp về ý chí của quân địch. Tiếp theo đó, địch lại phạm thêm một sai lầm về chiến lược. Việc quyết định rút khỏi Tây Nguyên, tướng sĩ hỗn loạn, mạnh ai nấy chạy, làm cho tâm lý thất bại lây lan cả những lực lượng địch ở khắp miền Trung, tạo thời cơ mới để quân và dân ta phát huy chiến quả, tiến lên giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Đại tướng Võ Nguyên Giáp phân tích tình hình và chỉ thị: “Điểm trúng huyệt chí tử của địch là Buôn Ma Thuột, gây cho địch chấn động về chiến lược, buộc địch phải rút bỏ Tây Nguyên, thì phải nhanh chóng đánh Huế và Đà Nẵng. Nếu ở đây, chúng cũng phải rút lui chiến lược thì phải cấp tốc đánh thẳng vào Sài Gòn”. Ngày 18-3-1975, trong cuộc họp Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đề nghị “Hạ quyết tâm giải phóng miền Nam trong năm nay (1975). Bộ Chính trị đã đồng ý “hạ quyết tâm hoàn thành kế hoạch hai năm ngay trong năm 1975”. Với quyết tâm đó, cuộc tiến công chiến lược trên thực tế đã chuyển thành cuộc tổng tiến công chiến lược. (4) Cũng từ ngày 18-3 đến 25-3-1975, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương họp chính thức để nghe báo cáo hạ quyết tâm mới. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đề đạt: “Không cần đợi giải phóng xong Huế mới bắt đầu tiến công Đà Nẵng; phải đánh Đà Nẵng ngay… ở hướng Sài Gòn, lực lượng đã đủ-yêu cầu trong tháng 5 phải giải quyết xong Sài Gòn…”. Sau khi giải phóng Huế, Mặt trận Quảng Đà lập tức được thành lập, do Phó Tổng tham mưu trưởng Lê Trọng Tấn làm Tư lệnh. Mặt trận Quảng Đà chỉ trong 32 giờ đã đập tan một cụm quân lớn nhất ở phía bắc chiến trường miền Nam do tướng  ngụy Ngô Quang Trưởng chỉ huy, giải phóng căn cứ quân sự liên hiệp Đà Nẵng. Đây chính là “vòng cung chiến lược phía Đông” mà Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã ấp ủ, tính toán từ trước. Chỉ trong vòng một tháng, thực hiện phương châm “thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”, quân và dân ta đã giải phóng toàn bộ các thị trấn, thành phố dọc đường số 1, các tỉnh Đông Nam Bộ, rồi cùng với quân đoàn 4 và các lực lượng vũ trang thuộc Quân khu 7 tiến đánh thẳng vào Sài Gòn, mở ra Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Chiến dịch Hồ Chí Minh (26-4 đến 30-4-1975) do Đại tướng Văn Tiến Dũng làm tư lệnh, đồng chí Phạm Hùng, Bí thư Trung ương Cục miền Nam, làm Chính ủy, và các Phó Tư lệnh: tướng Trần Văn Trà, tướng Lê Trọng Tấn, đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của dân tộc giao cho. Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã thiết kế nên một thế trận với mưu kế thật kỳ diệu: Phía Bắc giữ địch ở mặt trận Huế-Đà Nẵng, Phía Nam, giữ địch ở Sài Gòn. Giữ địch ở hai đầu chiến tuyến như vậy làm cho địch bộc lộ sơ hở ở miền Trung và Tây Nguyên. Tây Nguyên bị thất thủ, tạo ra đột biến về chiến lược. Lợi dụng thời cơ, quân ta giải phóng Huế, Đà Nẵng, đẩy địch vào thế tan rã thảm hại để sau đó, huy động toàn bộ lực lượng gồm 5 quân đoàn giải phóng Sài Gòn. Ký giả Piter Mac Donald, người Anh, viết: “1944 đến 1975, cuộc đời của ông Giáp gắn liền với chiến đấu và chiến thắng, đã làm ông trở thành một trong những thống soái lớn của tất cả các thời đại. Với 30 năm làm Tổng Tư lệnh và gần 50 năm tham gia chính sự ở cấp cao nhất, ông đã tỏ ra là người có phẩm chất phi thường trong mọi lĩnh vực của chiến tranh; khó có vị tướng soái nào có thể so sánh với ông trong việc kết hợp giữa chiến tranh du kích với chiến tranh chính quy ở trình độ cao. Sự kết hợp đó xưa nay chưa từng có”.  Nguyễn Xuyến 10. ĐẠI THẮNG MÙA XUÂN 1975 Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ TẦM VÓC THỜI ĐẠI (phòng công tác chính trị - Đại học kinh tế Tp. Hồ Chí Minh  Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 với trận mở đầu Buôn Ma Thuột và Chiến dịch Tây Nguyên, tiếp đó là Chiến dịch Huế - Đà Nẵng, cuối cùng là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã kết thúc hoàn toàn thắng lợi, sau gần hai tháng liên tục chiến đấu ác liệt của quân và dân ta.       Với cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nối tiếp cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cộng lại thành 30 năm ròng rã chiến tranh cách mạng, đúng 11 giờ 30 ngày 30.4.1975, cờ cách mạng tung bay trên phủ Tổng thống ngụy quyền. Thành phố Sài Gòn được giải phóng. Chiến dịch Hồ Chí Minh đã toàn thắng. Cả dân tộc ta vang khúc khải hoàn “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”.       Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh, vào thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang gay go, trong Di chúc của mình, Người đã khẳng định: “Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất… Nước ta có vinh dự lớn là một nước nhỏ mà đã anh dũng đánh thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ; và đã góp phần xứng đáng vào phong trào giải phóng dân tộc”.       Từ một đất nước bị thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm chiếm, từ một dân tộc bị nô lệ, Việt Nam đã giành lại nền độc lập dân tộc sau gần một thế kỷ mất nước và trở thành một quốc gia độc lập, thống nhất, có đầy đủ chủ quyền được quốc tế thừa nhận…       Với đại thắng mùa xuân năm 1975, nhân dân ta đã vĩnh viễn thoát khỏi ách nô dịch của các nước đế quốc, vĩnh viễn thoát khỏi họa đất nước bị chia cắt, giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước, bảo vệ những thành quả bước đầu của cách mạng XHCN ở miền Bắc, đưa cả nước bước vào kỷ nguyên mới: kỷ nguyên độc lập, tự do, thống nhất và chủ nghĩa xã hội; đứng vào hàng ngũ các quốc gia, dân tộc tiên phong trên thế giới.       Với Đại thắng mùa Xuân năm 1975, Đảng ta, nhân dân ta, quân đội ta được rèn luyện cả về phẩm chất và tài năng, càng nhận thức sâu sắc hơn vị trí và sức mạnh của mình trong thời đại mới.       Với Đại thắng mùa Xuân năm 1975, vị thế và uy tín của nước Việt Nam càng được nâng cao.  Đại thắng mùa Xuân năm 1975 là sự kiện quan trọng vừa đánh dấu một mốc son chói lọi trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, lại còn có ý nghĩa quốc tế to lớn. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta thắng lợi đã thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc bị áp bức trên thế giới đứng lên dũng cảm đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân cũ và mới.       Đại thắng mùa Xuân 1975  còn cống hiến cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới những bài học kinh nghiệm quý báu, một giá trị tinh thần có sức mạnh to lớn, đem lại cho họ niềm tin trong cuộc đấu tranh tự giải phóng khỏi xiềng xích của chủ nghĩa đế quốc. Đúng như Trung ương Đảng Cộng sản RéUNI0N đã khẳng định: “Nhờ thắng lợi này của nhân dân Việt Nam, từ nay một kỷ nguyên mới đã mở ra cho phong trào của các lực lượng giải phóng dân tộc toàn thế giới, mở ra triển vọng giành nhiều thắng lợi mới cho tự do, độc lập dân tộc, tiến bộ xã hội, hòa bình và chủ nghĩa xã hội” (1).       Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam đã góp phần bảo đảm hòa bình chung trên toàn thế giới. Mỹ xâm lược Việt Nam, phá hoại hòa bình thế giới. Với thất bại ở Việt Nam, đế quốc Mỹ phải lùi một bước về chiến lược, phải thay đổi phương thức làm bá chủ thế giới. “Một Việt Nam thứ hai”. Do thất bại của Mỹ ở Việt Nam, hòa bình chung trên thế giới được bảo đảm. Đối với thời đại, dân tộc Việt Nam là dân tộc thuộc địa đầu tiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đã đánh bại hai cuộc chiến tranh xâm lược của Pháp và Mỹ, góp phần quan trọng cùng với loài người tiến bộ làm sụp đổ chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới và mở đầu việc đánh bại chủ nghĩa thực dân mới của đế quốc Mỹ. Dân tộc Việt Nam đã cùng với nhân dân ba nước Đông Dương đập tan cuộc phản công lớn nhất của chủ nghĩa đế quốc từ Chiến tranh Thế giới lần thứ hai, góp phần làm chuyển tiếp tương quan lực lượng có lợi cho phong trào cách mạng thế giới.       Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta mãi mãi gắn liền với tên tuổi Chủ tịch Hồ Chí Minh - ngọn cờ tất thắng và linh hồn của sự nghiệp kháng chiến giành độc lập dân tộc, như Nghị quyết của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) và kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “…Xét thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh là một biểu tượng kiệt xuất về quyết tâm của một dân tộc, đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân tộc vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội”.       Thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân ta, tiêu biểu là cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đã được Đại hội lần thứ IV của Đảng đánh giá: “Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đã đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ hai mươi, một sự kiện có tầm vóc quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc” (2).       Thắng lợi lịch sử của nhân dân ta trong 30 năm chiến tranh cách mạng nói chung, và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói riêng, đã chỉ rõ và khẳng định một chân lý: “Trong thời đại ngày nay, một dân tộc đất không rộng lắm, người không đông lắm, kinh tế kém phát triển, song đoàn kết chặt chẽ và đấu tranh kiên cường, mưu trí dưới sự lãnh đạo của một Đảng Mác-Lênin có đường lối và phương pháp cách mạng đúng đắn, sáng tạo, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại, thì hoàn toàn có thể đánh bại mọi thế lực xâm lược, dù đó là những đế quốc đầu sỏ”.       Dân tộc Việt Nam đã từng làm nên Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa, Cách mạng Tháng Tám 1945, Điện Biên Phủ năm 1954, Đại thắng mùa xuân 1975, làm nên thắng lợi của sự nghiệp đổi mới trong muôn vàn khó khăn, thử thách, nhất định sẽ vươn tới những đỉnh cao mới trong cuộc hành trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.@ NGUYỄN XUYẾN (1) Sức mạnh Việt Nam –NXB QĐND - Hà Nội 1977 - tr.191 (2) Đảng Cộng sản Việt Nam: Báo cáo chính trị của BCH TƯ Đảng ta tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV. NXB Sự thật - Hà Nội - tr.5-6