Bạn bè Pháp với cuộc đàm phán ký kết Hiệp định Pari

• Sống lại những kỷ niệm về ngày ký Hiệp định Pari
• Nhà ngoại giao Lê Đức Thọ tại Hội nghị Pari
• Kỷ niệm Ngày ký hiệp định Pari và Chiến thắng Stalingrad tại Nga

Nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày ký Hiệp định Pari (27/1/1973 - 27/1/2013) về chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình ở Việt Nam, phóng viên TTXVN tại Pháp đã gặp gỡ bà Hélène Luc, cựu Nghị sĩ, Chủ tịch danh dự Hội hữu nghị Pháp Việt (AAFV), và ông Michel Strachinescu, một trong hai lái xe đưa đón bà Nguyễn Thị Bình, Trưởng đoàn đàm phán của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, sau là Chính phủ Cách mạng Lâm thời miền Nam Việt Nam, trong những năm tháng đấu tranh để đi đến ký kết văn kiện lịch sử này tại Pháp. Họ có vinh dự được chính phủ Việt Nam mời về Hà Nội tham dự các hoạt động kỷ niệm sự kiện lịch sử này.

Nữ nghị sĩ luôn sát cánh với Việt Nam

Trong cuộc gặp gỡ với chúng tôi, bà Hélène Luc cho biết, ngay từ năm 17 tuổi , bà đã luôn đấu tranh ủng hộ cuộc chiến đấu vì hòa bình của nhân dân Việt Nam, chống thực dân Pháp và sau này là đế quốc Mỹ. Cả cuộc đời bà đã cùng với Đảng Cộng sản Pháp đấu tranh vì hòa bình và tình hữu nghị của các dân tộc trên thế giới.

Bà Hélène Luc.

Bốn mươi năm đã qua, nhưng câu chuyện vẫn như còn mới nguyên đối với bà Hélène Luc. Bà không thể nào quên hình ảnh Việt Nam, đất nước đã giành chiến thắng Điện Biên Phủ và cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trong cuộc kháng chiến này, bà cùng chồng và nhiều bạn bè Pháp đã “tham gia hết mức có thể” để ủng hộ cuộc đấu tranh vì hòa bình của nhân dân Việt Nam.

Nhìn lại chặng đường lịch sử ấy, bà Hélène Luc cho biết, sau sự kiện cuộc tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968, Pháp đã tiếp hai đoàn Việt Nam, một đoàn ở Choisy-le-Roi và một đoàn ở Massy (bà Nguyễn Thị Bình và một số người trong đoàn tùy tùng ở tại ngôi biệt thự ở Verrières-le-Buisson). Để giúp đoàn có thể giải quyết được những khó khăn về vật chất và khắc phục điều kiện làm việc của ông Xuân Thủy và ông Lê Đức Thọ, bà Hélène Luc cùng các bạn bè Đảng Cộng sản Pháp đã dành “tất cả sự giúp đỡ hiệu quả và có thể” và sự “ủng hộ của tình đồng chí và mối quan hệ anh em” cho đoàn. Bà cũng không ngờ rằng đàm phán kéo dài đến 5 năm.

Ông Michel Strachinescu trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN.

Theo bà, khi đó Mỹ chỉ có thể lựa chọn hoặc leo thang tiếp tục đánh phá miền Bắc hoặc ngồi vào bàn đàm phán với Việt Nam. Cuối cùng, họ không còn con đường nào khác phương án thứ hai - ngồi vào bàn đàm phán với Việt Nam. Vì lúc đó, một làn sóng đấu tranh mạnh mẽ lên án cuộc chiến phi nghĩa của đế quốc Mỹ và ủng hộ mạnh mẽ nhân dân Việt Nam đã dấy lên ở nhiều nước trên thế giới, như Đức, Italia, Tây Ban Nha… và kể cả Mỹ. Đài phát thanh của Pháp đã phát đi rất nhiều chương trình về các hoạt động liên quan đến Việt Nam. Ở Pháp lúc đó cũng có cuộc biểu tình rất lớn trên đại lộ Saint Michel thu hút khoảng 40.000 người nhằm kêu gọi thế hệ thanh niên cộng sản và bạn bè Đảng Cộng sản Pháp ủng hộ và giúp đỡ Việt Nam.

Ngoài ra, bà Hélène Luc cùng các bạn bè Pháp đã kêu gọi sự giúp đỡ tự nguyện trong bảo đảm an ninh cho khu nhà của đoàn đại biểu Việt Nam và Trung tâm hội nghị quốc tế Kléber và tham gia các buổi mít tinh để buộc Mỹ phải ngồi vào bàn đàm phán. Trong vòng 6 tháng, Mỹ đã tìm cách thay đổi phương thức đàm phán và mặc cả với phía Pháp rằng nếu Pháp dừng viện trợ và dừng cung cấp lương thực và vũ khí cho miền Nam Việt Nam, Mỹ sẽ ngừng ném bom ở miền Bắc. Các bạn Pháp đã làm mọi cách để Mỹ ngừng ném bom miền Bắc, như gặp Hồng Y giáo chủ ở Vatican để đề nghị Hồng Y gây sức ép với Mỹ.

Người lái xe tận tụy

Qua nhiều cuộc hẹn, cuối cùng chúng tôi đã gặp được ông Michel Strachinescu, lái xe trong những năm 1970 - 1973 cho bà Nguyễn Thị Bình.

Bằng một giọng sang sảng, đầy nhiệt tình, ông Michel Strachinescu cho biết ông rất vinh dự được làm công tác đưa đón đoàn đàm phán miền Nam ở Verrière-le-Buisson và một số đồng chí khác ở Massy. Trong suốt thời gian này, ông đã cảm nhận được bà Nguyễn Thị Bình là “một nhân cách lớn, một người có tầm ảnh hưởng lớn”.

Ban đầu, Đảng Cộng sản Pháp cử ông cùng một số người Pháp đến giúp đoàn Việt Nam. Ông được giải thích rằng cần tận tình giúp đỡ các bạn Việt Nam vì sự nghiệp của nhân dân Việt Nam. Dù thời điểm đó, ông đã 36 tuổi, có gia đình, vợ con, song ông không mấy khi được gặp mặt vợ con. Nhận thức đây là một nhiệm vụ quan trọng và vinh dự, ông làm việc đến gần 400 giờ mỗi tháng và đã thực sự trở thành một trong những nhà hoạt động tranh đấu vì nền hòa bình của Việt Nam.

Ông Michel Strachinescu (thứ 4 từ trái sang) chia vui với các bạn Việt Nam.

Ông Strachinescu luôn ủng hộ và đấu tranh cùng các bạn Việt Nam trên mặt trận ngoại giao - mặt trận quan trọng gắn liền với những thắng lợi trên mặt trận quân sự. Ông luôn mong mỏi “các bạn Việt Nam sớm đạt được thỏa thuận tiến tới ký Hiệp định Pari về hòa bình”. Ông cho rằng cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam là điển hình, mẫu mực, là tấm gương đấu tranh giải phóng dân tộc cho nhiều nước khác trên thế giới.

Để bày tỏ tình cảm yêu mến Việt Nam, ông luôn cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình là “đảm bảo lái xe an toàn, tránh mọi sơ suất trong quá trình phục vụ bà Bình và đoàn đàm phán”. Lộ trình hàng ngày của ông là đưa đoàn đi lại giữa Verrière-le-Buisson và Massy, và đưa bà Bình đến trung tâm hội nghị Kléber họp. Một hoặc hai lần mỗi tuần, ông chở đoàn đến Choisy-le-Roi để hội kiến với đoàn miền Bắc. Ông không chỉ đơn thuần là lái xe, mà còn như vệ sĩ của bà Bình. Ông ở ngay tại Verrière-le-Buisson để hỗ trợ, phục vụ các bạn Việt Nam, vì sự thành công của cuộc đàm phán.

Ông Strachinescu kể cho chúng tôi nghe một kỷ niệm khó quên: Một hôm đang đi trên đường vành đai Pari, cán cờ hiệu trước xe bị gẫy và lá cờ hiệu rơi xuống đường. Ông đã không ngần ngại dừng xe khẩn cấp, và bất chấp mối nguy hiểm đến tính mạng, ông đã quay lại tìm lá cờ hiệu trong dòng xe cộ đông đúc, bởi ông hiểu lá cờ đó là hình ảnh biểu tượng, rất có ý nghĩa với các bạn Việt Nam đang đấu tranh trên bàn đàm phán.

Khi Việt Nam ký thành công Hiệp định Pari, với ông Strachinescu, đó thực sự là một lễ hội. Ông đã nổ sâmpanh ăn mừng và tự tay làm một cái bánh gatô to để cùng các bạn Việt Nam mừng chiến thắng này.

Ông Strachinescu tâm niệm, “những đóng góp của tôi chỉ là một phần nhỏ bé như những con suối nhỏ tạo thành dòng sông lớn, vì sự nghiệp của nhân dân Việt Nam”. Với ông, “Việt Nam là một đất nước tuyệt vời!”.

Lê Hà - Trung Dũng (P/v TTXVN tại Pháp)